مدیر عامل سابق بانک مسکن دلایل تاخیر در اجرای یک تصمیم مهم را برشمرد

انتقاد بت شکن از عدم حمایت از بانک های توسعه ای

مشاور وزیر راه و شهرسازی در امور بانکی و پولی از اینکه کشور ما نسبت به بانک توسعه ای به عنوان یک ابزار کارآمد اعمال سیاست های دولت در توسعه بخش های اقتصادی نگاه حمایتی ندارد، انتقاد کرد.
پایگاه خبری بانک مسکن

به گزارش پایگاه خبری بانک مسکن - هیبنا، محمدهاشم بت شکن در پنل مدیریت مالی و بانکی همایش مدیریت، تولید ملی و توسعه اشتغال که در دانشکده مدیریت و حسابداری دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد، با بیان اینکه نقش بانک توسعه ای زمانی است که بازار رقابتی نتواند نقش موثری برای ارتقای یک بخش اقتصادی ایفا کند و یا اندازه سرمایه گذاری و ریسک آن بالا باشد، افزود: در این زمان بانک توسعه ای ورود می کند.

وی ادامه داد: مهمترین نهاد توسعه ای دنیا پس از جنگ جهانی دوم، بانک جهانی است که برای کمک مالی و فنی به بازسازی کشورهای آسیب دیده از جنگ تشکیل شد.

وی یکی از کارکردهای متفاوت بانک توسعه ای را علاوه بر اعطای تسهیلات، انتقال دانش فنی به مخاطبان در حوزه های تخصصی گوناگون برشمرد و خاطر نشان کرد: پس از تشکیل بانک جهانی، رفته رفته شکل گیری بانک های توسعه ای به کشورهای بسیاری همچون چین، هند، ژاپن و آلمان گسترش یافت و اخیرا نیز بزرگترین بانک توسعه ای با عنوان «بانک توسعه سرمایه گذاری زیرساخت چین» با 100 میلیارد دلار سرمایه و تعریف یک چشم انداز کلیدی با عنوان تجدید راه ابریشم آغاز به کار کرده است.

بت شکن با بیان اینکه بانک توسعه ای ابزاری برای اعمال سیاست های دولت در توسعه هر بخش اقتصادی است، به عدم حمایت دولت ها از تشکیل بانک های توسعه ای اشاره کرد و گفت: دولت های نهم و دهم پروژه مسکن مهر را که بزرگترین پروژه عمرانی بعد از انقلاب است کلید زدند و پرداخت تسهیلات تکلیفی 20 ساله با نرخ 15 درصد را به بانک عامل یعنی بانک مسکن محول کردند. اما این دولت ها کمکی به بانک مسکن برای افزایش سرمایه نکردند.

به گفته وی، طی 80 سال فعالیت بانک مسکن، سرمایه ای که مستقیما توسط دولت به این بانک تزریق شده جمعا 700 میلیارد تومان است که این رقم در مقابل 145 هزار میلیارد تومان سرمایه کنونی بانک مسکن بسیار ناچیز است و می توان گفت دولت برای تقویت سرمایه بانک توسعه ای مسکن عملا هیچ کاری نکرده است.

مشاور وزیر راه و شهرسازی در امور بانکی و پولی با یادآوری اینکه مسکن مهر اعمال سیاست دولت از طریق دست اندازی به منابع بانک مرکزی بود، بدون اینکه بودجه ای برای آن در نظر بگیرد، افزود: در آن دوره مجلس نیز نقش نظارتی خود را به درستی ایفا نکرد.

بت شکن با گلایه مندی از اینکه سیاست­گذار پولی نیز اعتقاد چندانی به بانک توسعه ای ندارد، گفت: افزون بر این وزارت اقتصاد و سازمان برنامه و بودجه نیز به عنوان ارکان ساختار اقتصادی کشور نگاه حمایتی به بانک توسعه ای ندارند. آنها اعلام می کنند که منابعی برای تزریق به بانک های توسعه ای در اختیار ندارند. از طرفی بانک های تجاری نیز طرح های دولت را اجرا می کنند و در نتیجه دولت نیازی به بانک توسعه ای حس نمی کند. این چرخه نادرست باعث شده فرآیند قانونی و عملیاتی تبدیل بانک مسکن به بانک توسعه ای به تاخیر بیفتد.

وی ادامه داد: در اغلب کشورهای دنیا نهادهای توسعه ای از مقررات مستقلی تبعیت می کنند و مقررات نظارتی بانک مرکزی بر بانک های توسعه ای کاملا متفاوت است اما در ایران اینگونه نیست. در کشور ما دو دسته بانک به رسمیت شناخته می شود که یکی بانک تجاری و دیگری بانک تخصصی است.

به گفته وی، در همه نهادها از جمله بورس، تا 8 ماه پس از برگزاری مجمع باید باید سود تقسیم شود. اما در ایران بانک های توسعه ای به جای حمایت دولتی و افزایش سرمایه از ناحیه دولت، باید بابت مالیات و سهم سود فعالیت های خود، ارقامی نیز به دولت پرداخت کنند.

مدیرعامل سابق بانک مسکن بر ضرورت تعریف قانون مستقل برای نهادهای توسعه ای تاکید کرد و گفت: دولت باید به تجهیز منابع نهادهای توسعه ای کمک کند. گفته می شود که دولت امکان تجهیز منابع برای افزایش سرمایه بانک توسعه ای را ندارد. این در حالی است که ایران یکی از سهامداران بانک جهانی است اما از آنجا که رییس این بانک یک فرد امریکایی است، نمی تواند از امتیازات این نهاد توسعه ای برخوردار شود. همچنین ایران از سهامداران بانک توسعه اسلامی است اما از عمده امکانات و منابع این نهاد بی بهره مانده است. بنابراین به نظر می رسد دولت منابعی در اختیار دارد که در نهادهای توسعه ای خارج از کشور سهامدار شده است.

بت شکن با تاکید بر اینکه دولت باید منابع خود را اهرم کند، گفت: بهترین راه اهرم کردن منابع دولتی برای توسعه بخش های اقتصادی، افزایش سرمایه بانک های توسعه ای است چرا که از این طریق می توان در بانک توسعه ای با نرخ یک به هشت تجهیز منابع کرد و از منابع اندک، به عنوان اهرم، قدرت چند برابری برای تامین مالی ایجاد کرد.

مدیرعامل سابق بانک مسکن همچنین در مورد وضعیت بازار سرمایه در نسبت با بازار پول انتقاداتی را مطرح کرد.

وی با بیان اینکه مزیت بورس این است که شرکت های واجد صورت های مالی شفاف امکان حضور در این عرصه را دارند، در عین حال گفت: بازار اقتصادی کشور ما به طور کلی بانک محور است و باید دید این صورت های مالی شفاف و حسابرسی شده چه کمکی به تامین مالی شرکت های مذکور کرده است؛ یعنی اگر یک شرکت شفافیت عملکرد دارد، آیا توانسته به منابع مالی ارزان تر و راحت تر دسترسی پیدا کند؟ به نظر می رسد این طور نیست.

بت شکن خاطر نشان کرد: 50 درصد از مانده تسهیلات نظام بانکی مربوط به بخش بازار و خدمات است و این در حالی است که هیچ کدام آنها در بورس حضور ندارند و اساسا ارزش افزوده فعالیت آنها حاصل عدم شفافیت است. این در حالی است که نظام بانکی ما بیشترین تسهیلات را به این بخش می دهد. پس می توان این طور استنباط کرد که شرکت های بورسی که عملکرد مالی شفاف دارند، عملا تنبیه می شوند چرا که دسترسی مطلوبی به مثابه سایر فعالیت های اقتصادی به تسهیلات بانکی ندارند.

وی بر ضرورت اصلاح جهت گیری تسهیلات بانکی تاکید کرد و ادامه داد: باید برای شرکت های بورسی حد اعتباری مستقل و نرخ سود بانکی پایین تری به صورت ویژه تعریف کرد.

عضو هیات علمی دانشگاه علامه طباطبایی با طرح این پرسش که دولت چقدر روی بازارهای ثانویه حساس است؟ گفت: زمانی که مذاکرات هسته ای در جریان است، دولت به بورس اهمیت می دهد اما با اتمام مذاکرات اولویت بورس برای دولت از بین می رود. اگر دستاوردهای بازار سرمایه ایران برای دولت مهم است، لازم است که بورس همواره مهم شمرده شود.

وی در پایان با بیان اینکه نظام بانکی ساختار بروکراتیکی دارد اما بازار سرمایه واجد یک ساختار منعطف و خلاق است، گفت: به همین دلیل است که می توان به ایجاد ابزارهای جدید مالی در بازار سرمایه امیدوار بود.


کلید واژه ها


ارسال نظر

تعداد کاراکتر 0 از 4000