دو پیش شرط افزایش بهره وری

به گزارش پایگاه خبری بانک مسکن-هیبنا، بررسی ها نشان می دهد که بهره وری یک امر عمومی بوده و در اقتصادهای پیشرفته بسیار مورد اهمیت قرار گرفته است. بسیاری از شرکت های مهم اقتصادی در دنیا، مهمترین ابزار برای برتری نسبت به رقبا را بهره وری عنوان کرده اند. در این خصوص شرکت های موفق در زمینه افزایش بهره وری پیش نیازهایی را در نظر گرفته اند. از نگاه کارشناسان بهره‌وری یک سیستم منوط به دو شرط است، یک شرط لازم و یک شرط کافی، که شرط لازم را «اثربخشی» و شرط کافی را «کارایی» عنوان می‌کنند. اثربخشی ناظر بر انجام کارِ درست است و کارایی ناظر بر انجام درستِ کار. این موضوع به این معنا است که در مرحله نخست باید انتخاب یک گزینه درست از میان انبوه گزینه‌های پیش‌رو صورت گیرد و اجرای درست آن با کمترین هزینه و بالاترین بازدهی در گام دوم محقق شود. وقتی مدیریت یک سیستم با یک معضل، مشکل یا بحران روبه‌رو می‌شود، شرط لازم بهره‌وری آن است که مدیریت این سیستم، از میان انبوه گزینه‌های پیش‌رو، آن گزینه یا گزینه‌هایی را انتخاب کند که یا منطقاً و عقلاً درست هستند و نمونه‌های موفق برای آن وجود داشته باشد. اینکه چه روشی را انتخاب شود، در واقع میزان همسویی آنچه می‌خواهیم انجام دهیم با اهدافمان را تعیین می‌کند. به عبارت دیگر، انتخاب روش الزاماً ‌باید با هدف هماهنگ باشد. اما کارایی با توجه به میزان منابع استفاده‌شده ما برای انجام یک کار مشخص، سنجیده می‌شود. کارایی، ناظر بر این نیست که آیا کاری که در حال انجام آن هستیم، اساساً درست است یا نه بلکه ناظر بر این مقوله است که برای انجام دادن آن، حداقل داده به کار رود و حداکثر ستانده حاصل شود. دغدغه اول استراتژی، اثربخشی است. اما کارایی دغدغه مدیریت عملیاتی است. اثربخشی، ترجمه خواستن و کارایی بیان دیگری از توانستن است. بنابراین باید توجه کرد که اگر خواستن نباشد، از توانستن کاری ساخته نیست و اگر در توانستن نیز ضعف وجود داشته باشد، لزوماً هر خواستنی به نتیجه مطلوب منتهی نخواهد شد. بنابراین برای افزایش بهره وری این دو پیش شرط لازم است. اقتصاد ایران از سال 1358 تاکنون، یکی از کشورهایی بوده با بالاترین نرخ تشکیل سرمایه ثابت ناخالص داخلی اما از دل آن متوسط رشد سالانه 2/2درصدی بیرون آمده است. رقمی که به هیچ طریقی قادر به پشتیبانی مالی از سایر اهدافش، با فرض درست بودن و سازگاری آنها ندارد.این ارقام به ما یادآورد می‌شوند که سیستم اقتصادی، عملکرد نادرستی در بهره وری از منابع داشته و کارایی و راندمان بسیار پایینی دارد. جزء مهم عدم بهره وری را می‌باید در اثربخشی جست‌وجو کرد. تجربه کشورهایی که گام در مسیری نهاده‌اند که آنان را قادر ساخته منابع لازم برای تحقق اهداف مندرج در قوانین اساسی خود را فراهم کنند، نشان داده که فرآیند تامین منابع و افزایش بهره وری و کارایی را در دستور کار قرار داده اند. «بانک مسکن» در یک برنامه عملیاتی در قالب 33 برنامه کاربردی، در نظر دارد که اهداف افزایش بهره وری را در این بانک اجرایی کند و سطح کارایی و اثربخشی را ارتقا دهد.