تاریخ انتشار خبر : ۱۴۰۴/۰۶/۲۹ ۱۳:۱۴:۴۲
توزیع سپرده‌ها و تسهیلات بانکی به تفکیک استان‌ها(خردادماه ۱۴۰۴)
این گزارش که بر مبنای گزارش بانک مرکزی در پایان خردادماه ۱۴۰۴ تهیه شده است؛ به بررسی نسبت تسهیلات به سپرده در مقطع مذکور و توزیع سپرده های بانکی به تفکیک استان‌ها می‌پردازد.
تهیه و تنظیم: دکتر اسداله الوندی زاده
وفق گزارش بانک مرکزی در پایان خردادماه سال 1404 کل مانده تسهیلات و سپرده‌های ریالی و ارزی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری در پایان خردادماه 1404 به شرح جدول ذیل می‌باشد. سپرده‌ها شامل سپرده‌های ریالی و ارزی است که سپرده‌های ارزی فاقد سپرده قانونی است. (نسبت تسهیلات به سپرده (LDR) در پایان خردادماه سال جاری 84 درصد می‌باشد.) این نسبت نشان می‌دهد چه میزان از سپرده‌های موجود در بانک‌های کشور، پس از کسر سپرده قانونی در قالب تسهیلات بانکی در اختیار مردم و بنگاه‌های اقتصادی قرار گرفته است.
طبق استانداردهای جهانی، بازه استاندارد نسبت تسهیلات به سپرده‌ها پس از کسر سپرده قانونی بین 80 تا 90 درصد است. اگر این رقم بالاتر از سقف این بازه باشد، نشان‌دهنده آن است که بانک‌ها بیش از حد تسهیلات پرداخت می‌کنند و این احتمال وجود دارد که در آینده با کمبود منابع مواجه شوند. از سوی دیگر، نسبت تسهیلات به سپرده‌ها پس از کسر سپرده قانونی پایین‌تر از این حد نیز به این معنی است که شبکه بانکی نقش کافی در تامین مالی اقتصاد را ایفا نکرده و بخش کمتری از منابع خود را به مشتریان تسهیلات پرداخت کرده است.
|
1229129/20/2025 1:18:43 PMhttp://hibna.ir/media//Image/2025/09/202509109736533975_Orig.jpghttp://hibna.ir/media//Image/2025/09/202509109736533975_Thum.jpg
|
در نمودار ذیل نسبت تسهیلات به سپرده به تفکیک استان‌های کشور ارائه شده است. آمار این شاخص برای 9 استان کشور بیش از 100 درصد برآورد شده است.
|
2516059/20/2025 1:18:43 PMhttp://hibna.ir/media//Image/2025/09/202509109643928108_Orig.jpghttp://hibna.ir/media//Image/2025/09/202509109643928108_Thum.jpg
|
|
1 68510329/20/2025 1:04:05 PMhttp://hibna.ir/media//Image/2025/09/202509105229017076_Orig.jpghttp://hibna.ir/media//Image/2025/09/202509105229017076_Thum.jpg
|
بررسی نسبت تسهیلات به سپرده پس از کسر سپرده قانونی در خرداد امسال نشان می‌دهد این نسبت در 9 استان کشور بیش از 100 درصد بوده است. خراسان شمالی با 150 درصد بیشترین نسبت تسهیلات به سپرده در کشور را داشته است. میزان سپرده‌های بانکی در این استان برابر با 39 هزار میلیارد تومان بوده اما بانک‌های آن اقدام به پرداخت 59 هزار میلیارد تومان وام کرده‌اند؛ بنابراین ریسک بانک‌های استان خراسان شمالی به شدت زیاد است.
شاخص مهم دیگری که باید به آن توجه شود توزیع سپرده‌های بانکی به تفکیک استان‌ها می‌باشد. بیش از 61 درصد سپرده‌های بانکی متعلق به استان تهران و مابقی به سایر استان‌های کشور تعلق دارد. یکی از علل مهم بالا بودن رقم تسهیلات و سپرده‌ها در استان تهران استقرار دفاتر بسیاری از شرکت‌ها و مؤسسات تولیدی سایر استان‌ها در استان تهران بوده و عمده فعالیت‌های بانکی آن‌ها از طریق شعب بانک‌ها و مؤسسات اعتباری استان مذکور انجام می‌شود.
سهم سپرده‌های بانکی استان 18 استان از کل استان‌های کشور کمتر از یک درصد می‌باشد. پس از استان تهران، استان‌های اصفهان، خراسان رضوی، فارس و خوزستان بیشترین سهم و استان‌های کهگیلویه و بویراحمد، خراسان شمالی و ایلام کمترین سهم از سپرده‌های بانکی را دارا می‌باشند.
|
2 66911379/20/2025 1:04:05 PMhttp://hibna.ir/media//Image/2025/09/202509105160075082_Orig.jpghttp://hibna.ir/media//Image/2025/09/202509105160075082_Thum.jpg
|
سهم استان‌ها از تسهیلات بانکی شاخص مهم دیگری است که بیان‌کننده توزیع نابرابر تسهیلات اعطایی به استان‌های کشور است. سهم 17 استان از تسهیلات بانکی کمتر از 1 درصد می‌باشد. ضرورت دارد متولیان سیاست‌گذاری بانکی به این مهم توجه بیشتری داشته باشند. با توجه به شرایط خاص کشور و توجه بیشتر به مقوله تولید و رشد اقتصادی ضرورت دارد در اعطای تسهیلات بانکی به ظرفیت و پتانسیل استان‌های کشور خاصه استان‌هایی که مستعد فرایند سرمایه‌گذاری هستند اهتمام کافی صورت پذیرد.
|
3 71311549/20/2025 1:04:06 PMhttp://hibna.ir/media//Image/2025/09/202509105186161242_Orig.jpghttp://hibna.ir/media//Image/2025/09/202509105186161242_Thum.jpg
|
آمارهای بانک مرکزی حاکی از آن است که استان کهگیلویه و بویراحمد، با رقم مانده تسهیلات 44 هزار میلیارد تومانی، دارای کمترین سهم تسهیلات(0/38 درصد) و استان تهران با 7168 هزار میلیارد تومان دارای بیشترین سهم (63 درصد) در میان استان‌های کشور بودند؛ به عبارت دیگر، کمتر از 0.4 درصد از کل وام‌های پرداختی، به مردم استان کهگیلویه و بویراحمد اختصاص یافت. استان‌های خراسان شمالی، ایلام، خراسان جنوبی و خراسان شمالی در انتهای این فهرست بودند. لازم به ذکر است که مجموع سهم 14 استان از تسهیلات کمتر از 10 درصد می‌باشد.