برگشت ثبات و رشد به اقتصاد کشور
به گزارش پایگاه خبری بانک مسکن-هیبنا به نقل از خبرگزاری صدا و سیما، رئیس کل بانک مرکزی گفت: امروز این بانک به عنوان بازارساز در بازار ارز حضور دارد و نتیجه این حضور باعث شده تا مهمترین تنش‌های سیاسی و نظامی در یک سال و نیم گذشته اثری بر بازار ارز نگذارد.
عبدالناصر همتی در مجمع عمومی بانک مرکزی با بیان این که سال ۹۷ و ۹۸ جزو سال‌های بسیار سخت بر اقتصاد کشور بوده و یکی از کم سابقه‌ترین تحریم‌ها علیه کشورمان اجرا شد و همچنان ادامه دارد، افزود: خوشبختانه با تدبیری که در بانک مرکزی و دولت اندیشیده شد در چنین شرایطی روز به روز شاهد ثبات بیشتر در شرایط اقتصادی کشور هستیم و بازار‌های مختلف به سمت ثبات حرکت می‌کند.
وی ثبات در بازار‌های مختلف را نتیجه اقدامات بانک مرکزی عنوان کرد و گفت: مهمترین هدف دشمن از اعمال تحریم‌ها حمله به بازار ارز بود و با توجه به ناترازی‌های انباشته شده از دو دهه قبل و همچنین حجم عظیم نقدینگی این انتظار وجود داشت که کشور با شوک ناشی از کاهش درآمد‌های نفتی در پی اعمال تحریم‌ها دچار یک رکود تورمی سخت شود.
رئیس کل بانک مرکزی با بیان این که حل رکود تورمی در شرایط عادی نیز بسیار سخت است، افزود:، اما با تدابیر اندیشیده شده در کشور کاری کرده ایم که در مدت کوتاهی مجموعه اقتصاد کشور از فشار ناشی از تحریم‌ها خارج شود و این در حالیست که این فشار‌ها همچنان با قدرت وجود دارد.
همتی با بیان این که رشد اقتصاد غیر نفتی کشور در شش ماهه اول امسال مثبت بوده است، گفت: این مسئله نشان می‌دهد که توانسته ایم بر رکودی که از نظر فعالیت‌های اقتصادی در کشور ایجاد شده بود غلبه کنیم.
وی بخش نفتی را برون زا دانست و افزود: به همین دلیل دست دولت و بانک مرکزی در این زمینه زیاد باز نیست و علیرغم تلاش‌های بسیار خوب وزارت نفت صادرات نفت ما به مراتب کمتر از قبل شده و فشار‌های ناشی از تحریم نفت همچنان بر اقتصاد کشور برقرار است.
رئیس کل بانک مرکزی با ابراز امیدواری مبنی بر این که اثرات تحریم نفت نیز در سال ۹۹ به کلی از بین برود، گفت: در طول حداقل یک سال و نیم گذشته در سه مقطع اقدامات سازنده‌ای انجام شد که موفق شدیم شوک بازار ارز را در کوتاه مدت کنترل و مهار کنیم.
همتی در تشریح اقدامات انجام شده افزود: محدود کردن تقاضای سفته بازی، کنترل بازار ارز بدون از دست دادن ذخایر ارزی، فراهم کردن زمینه بازگشت ارز‌های حاصل از صادرات غیر نفتی و به حداقل رساندن امکان نوسان شدید و آسیب پذیری نرخ ارز از تحولات سیاسی و همچنین جلوگیری از خروج سرمایه از کشور و نگهداری ارز در نزد مردم مهمترین اقداماتی بوده که بانک مرکزی از مهر سال ۹۷ تا به امروز انجام داده است.
وی با بیان این که از سال ۹۷ برای نخستین بار بانک مرکزی به عنوان بازار ساز وارد بازار ارز شد، گفت: اکنون بانک مرکزی به عنوان عنصر بازار ساز در بازار ارز کشور نقش آفرینی می‌کند و به همین دلیل در یک سال و نیم گذشته مهمترین تنش‌های سیاسی و نظامی نتوانسته است چارچوب ارزی ما را به هم بزند.
همتی در خصوص اهم اقدامات بانک مرکزی برای کنترل بازار ارز خاطرنشان کرد: اولین اقدام بانک مرکزی آن بود که به عنوان بازار ساز وارد بازار ارز شود و با خرید و فروش و نه صرفا تزریق به ثبات نرخ ارز بپردازد. اقدام دوم بسیار مهم بانک مرکزی کنترل بر مبادلات ریالی بود با این اطمینان که بدون کنترل نقل و انتقالات ریالی امکان ایجاد ثبات در بازار ارز و کاهش تقاضای سفته بازی وجود ندارد و این اقدام نیز بسیار موثر افتاد. سومین اقدام بانک مرکزی تلاش برای تامین تقاضای ارز عاملان اقتصادی با استفاده از بازار دوم یا سامانه نیما بود و کاهش تدریجی تفاوت شدید نرخ ارز در سامانه نیما و بازار آزاد برای تشویق برگشت ارز‌های صادراتی و جلوگیری از فساد و آربیتراژ بوده است.
وی افزود: از جمله اقدامات دیگر بانک مرکزی مدیریت انتظارات از طریق خنثی کردن شایعات و تحریکات رسانه‌ای و شبکه‌های اجتماعی بوده است که به طور معمول افراد غیرحرفه‌ای را دچار زیان می‌کند.
وی در خصوص توجه بانک مرکزی به تشدید تدریجی نظارت بر بانک‌ها و موسسات اعتباری و توقف رفتار ریسک آمیز بانک‌ها و موسسات اعتباری گفت: ادغام بانک‌های وابسته به نیرو‌های نظامی، تعیین هیئت سرپرستی برای برخی موسسات اعتباری دچار ناترازی شدید، عزل و تعیین اعضای هیئت مدیره برای برخی بانک‌ها و تشدید اقدامات هیئت انتظامی در برخورد با بانک‌ها و موسسات اعتباری از جمله اقدامات بوده است و به نظر می‌رسد پیامد‌های مثبت آن به تدریج در حال ظاهر شدن است.
رئیس شورای پول و اعتبار در زمینه مدیریت نقدینگی ادامه داد: بانک مرکزی با درک این موضوع که شوک هزینه‌ای شدید وارد شده به اقتصاد نیاز‌های سرمایه در گردش بنگاه‌ها را به شدت افزایش داده و در نتیجه تنگنای اعتباری را که از قبل هم وجود داشته، تشدید کرده است، کوشید تا از انقباض در رشد کمیت‌های پولی پرهیز کند و اصطلاحا انبساط اسمی اقتصاد را همسازی (Accommodation) کند که در غیاب آن می‌توانست عمق رکود بسیار شدیدتر باشد.
عبدالناصر همتی خاطرنشان کرد: از آنجا که بخش قابل توجهی از رشد نقدینگی متکی به نرخ سود بالای سپرده‌ها بود که مصلحت نبود در شرایط وجود انتظارات تورمی بالا، کاسته شود و از آنجا که کاهش درآمد‌های دولت به طور اجتناب ناپذیر به منابع بانکی فشار وارد می‌کرد، بانک مرکزی کافی بود مطمئن شود که رشد نقدینگی از محل رفتار ریسک آمیز بانک‌ها و مسابقه نرخ سود دچار افزایش شدید نمی‌شود و در حدی که با انبساط اسمی اقتصاد هماهنگی داشته باشد، حفظ شود. با وجود آنکه ابزار رایج سیاست پولی در قالب هدف گذاری تورم و لذا هدف گذاری میانی نرخ سود به طور رسمی هنوز اجرایی نشده بود و اجرایی کردن آن به سرعت قابل انجام نبود، بانک مرکزی با مدیریت بازار بین بانکی سعی کرده است در جهت کاهش نرخ سود بازار بین بانکی و لذا جلوگیری از افزایش نرخ سود سپرده‌ها متاثر از افزایش تورم انتظاری عمل کند و همچنین از اتکای بی قاعده بانک‌ها به منابع بانک مرکزی جلوگیری کند.
نتیجه اقدامات بانک مرکزی در وضعیت اقتصاد کلان
رئیس کل بانک مرکزی در خصوص آغاز سیاست‌های ثبات ساز بانک مرکزی از مهر ماه سال ۱۳۹۷ گفت: از مهر ۱۳۹۷ که بانک مرکزی اختیاراتی را از شورای هماهنگی سران قوا گرفت و خوشبختانه در این مسیر از حمایت کلیه ارکان نظام برخوردار شد، نرخ ارز به تدریج تحت انقیاد درآمد و با وجود اقدامات آمریکا در تشدید تحریم‌های بی سابقه و حتی ایجاد تشکیلاتی گسترده برای پیش بردن و نظارت بر آن‌ها در وزارت خارجه آمریکا و با وجود بروز شوک‌های متعدد سیاسی و حتی نظامی در این یک سال و نیم، نرخ ارز در دامنه نسبتا محدودی در حال نوسان بوده است و این در شرایطی است که بسیاری از اقتصاددانان کشور در محافل علمی و کارشناسی تداوم چنین شرایطی را غیرقابل توضیح و چشمگیر می‌دانند و بسیاری از تحلیل‌های تابستان سال ۱۳۹۷ پیش بینی نرخ ارز بسیار بالا و غالبا در حدود ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان برای پایان سال ۱۳۹۷ را داشتند.
وی با تاکید بر لزوم ثبات بخشی به بازار ارز عنوان کرد: نفس ثبات بخشی به بازار ارز از این جهت مهم بود که اولا اعتماد عمومی را به مدیریت اقتصادی کشور بازگرداند و یاس و ناامیدی ایجاد شده را برطرف کرد و ثانیا همان چیزی که آمریکا برای به زانو درآوردن ایران به آن امید بسته بود را مرتفع نموده بود.
رئیس شورای پول و اعتبار اظهار داشت: پیامد دیگر سیاست‌ها و اقدامات بانک مرکزی تغییر روند نرخ تورم و جلوگیری از وقوع ابرتورم بود که بسیاری از تحلیل گران داخلی و خارجی آن را پیش بینی کرده بودند.
همتی با اشاره به اینکه روند نزولی تورم در داده‌های تولید شده مرکز آمار ایران و بانک مرکزی بسیار مشابه بوده است گفت: می‌توان ادعا کرد که اقدامات بانک مرکزی در کنترل تورم نیز به خوبی نمایان شده است و عامل تهدید کننده رفاه دهک‌های پایین جامعه را به تدریج تضعیف نموده است و با تداوم ثبات بخشی بانک مرکزی، این روند نزولی تداوم خواهد یافت.
رئیس کل بانک مرکزی در پایان با اشاره به اینکه بانک مرکزی در این شرایط دشوار اقدامات بلندمدتی را نیز شروع کرده است، افزود: یکی از مهمترین آن‌ها ایجاد بستر برای پیاده سازی عملیات بازار باز و لذا هدف گذاری تورم است که نتایج مثبت آن به تدریج نمایان خواهد شد.
 |
