ضرورت متنوع سازی سبد ارزی

به گزارش پایگاه خبری بانک مسکن-هیبنا، هرچند سال هاست که از دلاریزه شدن اقتصاد ایران صحبت می شود اما شاید چند سال اخیر شدت اثرگذاری دلار بر اقتصاد ایران بیشتر نمایان شده باشد. تشدید تحریم ها و محدودیت منابع ارزی در این زمینه تاثیر منفی بر اقتصاد ایران داشته است. همچنین می توان گفت نوسانات ارزی بر رشد نرخ تورم نیز تاثیرگذار خواهد بود. این در حالی است که بسیاری از کشورهای در حال توسعه چه با حرکت به سمت رمز ارز ملی و چه با بهره گیری از پیمان های پولی دو جانبه به سمت حذف دلار از اقتصاد خود هستند. اما اینکه چرا اقتصاد ایران را دلاریزه می نامند به دلیل وابستگی شدید به دلارهای نفتی و همچنین تحت تاثیر قرار گرفتن بازارها از نرخ دلار در اقتصاد است که به گفته کارشناسان درصد بالایی از صنایع کشور به مواد اولیه وارداتی وابستگی دارند و اگر این واردات نباشد، چرخ تولید نخواهد چرخید. در حال حاضر تقریبا هیچ حوزه‌ای از صنایع کشور نیست که بدون تاثیرپذیری از نوسانات ارزی بتواند به مسیر خود ادامه دهد چرا که متکی به دلار است و در وضعیتی که کشور با محدودیت‌های ارزی مواجه شده، افزایش قیمت‌ها نیز متاثر از وابستگی به دلار است.

سلطه دلار بر اقتصاد بر تمام بخش های اقتصادی کشور اثر سویی داشته و حتی با افزایش نرخ دلار، مردم اینطور برداشت می کنند که تورم بیشتر می شود و قیمت ها رشد می یابد.

حال پرسش اساسی این است که برای رهایی از این سطح تسلط دلار بر اقتصاد ایران چه باید کرد؟ سیاستمداران مدت هاست سعی کرده اند با کنترل نرخ دلار یا کنترل قیمت کالاها از سلطه این ارز جهان روا بر اقتصاد ایران بکاهند، اما به نظر می رسد بیش از آنکه نیاز به کاهش قیمت ارز داشته باشیم، به ثبات این نرخ و به دنبال آن شاخص های مهم اقتصادی نیازمندیم. در همین راستا آزادسازی منابع ارزی غیر دلاری در کشورهای دیگر می تواند از اقدامات اساسی و مهمی باشد که می تواند هدف ثبات و کاهش نرخ ارز را محقق سازد. در این راستا، می توان حتی با ارزهای غیردلاری نیز به تبادلات تجاری پرداخت.

از سوی دیگر، انعقاد پیمان پولی دو یا چندجانبه نیز می تواند به عنوان یکی از راهکارهای بلندمدت رهایی از سلطه دلار بر اقتصاد تلقی شود که مدت ها مورد تاکید کارشناسان و صاحبنظران اقتصادی است، اما هنوز قرارداد جدی مشخصی در این باره منعقد نشده است. همچنین یکی دیگر از راهکارهای رهایی از سلطه دلار چنین مطرح می شود که فاصله گرفتن از دلاریزه بودن اقتصاد ایران منوط به توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان و ایفای نقش محوری آن‌ها در اقتصاد است. این موضوع می تواند با توجه به شعار سال در راستای حمایت از تولید و رفع موانع صورت گیرد. در این خصوص اقتصاددانان کشور معتقد هستند که نوسانات ارز خسارات جبران‌ناپذیری به بدنه اقتصاد کلان کشور وارد ساخته و زندگی مردم دچار مشکل کرده و به نظر می‌رسد زمان آن فرارسیده تا به سلطه دلار پایان داده شود و در سبد ارزی تنوع به وجود آید. متنوع‌سازی سبد ارزی موضوع مهمی است، اما دارای نقشه ارزی مبهمی بوده و برای تقویت آن دیپلماسی اقتصادی باید فعال شود تا توسعه صادرات صورت گیرد.