سنجش فشار هزینه مسکن بر دوش خانوارهای ایرانی

به گزارش پایگاه خبری بانک مسکن-هیبنا، مطالعات معاونت رفاه اجتماعی وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی نشان می دهد: براساس تعاریف جهانی در حدود ۲۰ درصد از خانوارهای کشور، بدمسکن هستند که این مقدار در مناطق شهری معادل ۱۲ درصد و در مناطق روستایی معادل ۴۲ درصد است. بالاترین نرخ بدمسکنی در کشور به استان های هرمزگان، سیستان و بلوچستان و گیلان اختصاص دارد. از میان استان های کشور، سیستان و بلوچستان با نرخ ۳۲.۸ درصد بالاترین نرخ فقر شدید مسکن و تهران با حدود صفر درصد کمترین نرخ فقر شدید مسکن را دارا هستند. در طرف مقابل استان تهران، با ۷۹ درصد خانوار، بالاترین نرخ عدم برخورداری از مسکن مقرون به صرفه را دارد.
علاوه بر این از میان شاخص های محرومیت مسکن، شایع ترین شاخص در کشور، مصالح بی دوام است.
نکته مهم آنکه این بررسی مشخص می کند: شاخص هزینه مسکن در هزینه خانوار و طول دوره انتظار در ایران ۲.۵ برابر مقدار جهانی این شاخص در جهان است که نشان دهنده فشار بالای هزینه های مسکن بر دوش خانوارهای ایرانی است.
در واقع این مطالعات نشان می دهد: باتوجه به روند افزایشی سهم هزینه های مسکن خانوار(۳۳.۲ درصد در سال ۹۸) و رسیدن آن به دو برابر بالاتر از شاخص جهانی، سهم تسهیلات مسکن از بدهی خانوار طی سال های ۹۳ تا ۹۸ روند کاهشی داشته است و مقدار این شاخص به ۲۰ درصد کاهش پیدا کرده است که به وضوح بیان کننده فشار بالای هزینه های مسکن بر دوش خانوارهای ایرانی است.
در این مطالعه بررسی نقشه توزیع جغرافیایی فقر مسکن حاکی از آن است که استان های سیستان و بلوچستان و کرمان، وضعیت بدتری از متوسط کشوری داشته اند. پس از این دو استان خراسان جنوبی و شمالی وضعیت نامناسبی در این شاخص ثبت کرده اند.
باتوجه به نتایج این مطالعات، برخی کارشناسان اقتصادی و مسکن، یکی از گزینه های مطلوب برای کاهش فقر مسکن و کاهش طول دوره انتظار برای دسترسی به مسکن برای خانوارهای ایرانی را، عرضه خانه های خالی از سکنه و منجمد به بازار معرفی می کنند.
به گفته آنها اخذ مالیات سالانه از مالکان موجب می شد بخش زیادی از املاک منجمد به بازار عرضه و از این طریق بخشی از کمبود عرضه در بازار در مقابل فشار تقاضا کاهش پیدا کند. این روش طی سال های گذشته در تعداد زیادی از کشورها از جمله امریکا اجرایی شده و از جمله نتایج آن ایجاد تعادل میان عرضه و تقاضا در بازار مسکن بوده است. این در حالی است که طی سال ها، تعداد زیادی از ملاکان در ایران به دلیل نبود روش های بازدارنده از عرضه مسکن خود به بازار خودداری و همین موضوع فشار تقاضا در بازار را افزایش داده است. گزینه پیشنهادی دیگر از سوی کارشناسان، تشویق انبوه سازان مسکن به ساخت و عرضه مسکن متناسب با الگو و نیاز مصرفی بازار است.