پیشتازی بانک مسکن در بافت فرسوده

رئیس جمهور روز گذشته در بازدید از محل آتش سوزی ساختمان 54 ساله تجاری-تولیدی پلاسکو در منطقه 12، از ضروریت تدوین و اجرای برنامه جامع برای نوسازی بافت­ های فرسوده بخصوص ساختمان­ های آسیب­ پذیر در کلان شهرها از جمله در تهران گفت.

دکتر حسن روحانی در این زمینه با یادآوری یکی از اجزاء حقوق شهروندی، گفت: «ایمن­ سازی شهرها برای سکونت مردم باید مورد توجه قرار بگیرد. یکی از مسایلی که در آغاز دولت یازدهم در جلسات دنبال کردیم بحث بافت‌های فرسوده بود، این بافت‌ها در تهران، مشهد، اصفهان، شیراز و در شهرهای بزرگ و کوچک هستند. در تهران و برخی شهرستان‌ها  بخشهایی از این بافت های فرسوده ، احیا شده است.»

رئیس جمهور در عین حال بر لزوم تدوین یک برنامه جامع برای نوسازی بافت­ های فرسوده به عنوان یک نیاز تاکید کرد و گفت: اگر بتوانیم پیوندی میان کارآفرینان ، سرمایه‌گذاران و بانک ها ایجاد کنیم آنها می توانند با سرمایه گذاری مشترک بر روی این بافت های فرسوده ، فعال شوند تا به این ترتیب هم صاحبان بافت های فرسوده صاحب ساختمان های جدید شوند و هم سود این سرمایه گذاری ها بازگردد.

به گزارش پایگاه خبری بانک مسکن، آنچه رئیس جمهور بر آن تاکید دارد تا بواسطه آن، یک فرآیند پایدار برای نوسازی بیش از 60 هزار هکتار بافت فرسوده در شهرهای سراسر کشور، به جریان بیفتد، مدل مشارکت برد-برد بازیگران اصلی جریان نوسازی در شهرها است.

سازنده­ های ساختمانی و سرمایه­ گذاران، بانک­ ها و همچنین مالکان املاک فرسوده و خطرپذیر، سه ضلع فرآیند صحیح و پایدار نوسازی بافت­ های فرسوده هستند که هر یک از آنها برای همکاری مداوم و هماهنگ با دیگری، نیازمند یکسری ابزارهای اقتصادی یا فنی هستند.

در این میان، حدود دو سال پیش برنامه­ ای سراسری برای تامین مالی نوسازی و ساخت 300 هزار واحد مسکونی در سال در بافت­ های فرسوده کل کشور به تصویب رسید تا از این طریق، بانک­ها با پرداخت تسهیلات ارزان قیمت بواسطه تامین یارانه نرخ سود از طرف دولت، بتوانند انگیزه و مشوق اقتصادی لازم برای مشارکت سازنده­ ها با مالکان برای تخریب و نوسازی در بافت­های فرسوده را فراهم کنند.

کارشناسان مسکن در مقطع فعلی مهمترین گلوگاه در فرآیند نوسازی پایدار بافت­های فرسوده را «تامین نشدن یارانه نرخ سود تسهیلات بافت فرسوده» عنوان می­ کنند.

اگر انگیزه لازم برای نوسازی بافت­ های فرسوده فراهم بیاید، سرمایه­ گذاران ساختمانی نه تنها برای تخریب املاک مسکونی که برای نوسازی محله­ های واقع در مناطق فرسوده به شکل تخریب و نوسازی مجموعه بناهای مسکونی و تجاری و سایر کاربری­ هایی که در حال حاضر شکل ناایمن آنها تهدید جدی برای دست کم تهران به حساب می­ آید، اقدام خواهند کرد.

در این میان، اگر چه یارانه 200 میلیارد تومانی وعده داده شده برای پوشش نرخ سود تسهیلات نوسازی بافت فرسوده تا کنون تامین نشده است اما بانک مسکن در پرداخت آنچه اوایل امسال وعده داد، پیشتاز بوده است.

بانک مسکن در ابتدای سال 95 برنامه­ ریزی کرد در سال جاری از نوسازی 50 هزار واحد مسکونی جدید در بافت­ های فرسوده سراسر کشور، به شکل پرداخت 50 میلیون تومان تسهیلات نوسازی در تهران، 40 میلیون در شهرهای بزرگ و 30 میلیون تومان در شهرهای کوچک، حمایت مالی مستقیم به عمل بیاورد.

اگر چه پرداخت این تسهیلات در برنامه­ های مصوب و بالادست دولت، منوط شده به تامین یارانه نرخ سود، اما بانک مسکن از ابتدای امسال تا کنون توانست به سازنده­ ها و سرمایه­ گذاران 18 هزار و 459 واحد مسکونی جدید در بافت­ های فرسوده سراسر کشور، تسهیلات نوسازی پرداخت کند.

تا کنون پرونده نوسازی 19 هزار و 400 واحد مسکونی به عنوان درخواست تسهیلات نوسازی به بانک مسکن معرفی شده است که نزدیک به 18 هزار و 500  فقره از آنها یعنی معادل 95 درصد واحدهای درخواستی، از تسهیلات استفاده کرده­ اند.

همچنین حجم تامین مالی پروژه­ های نوسازی بافت فرسوده به قدری  از سرعت پرداخت مناسب تسهیلات در بانک مسکن برخوردار بوده که تاکنون 555 واحد مسکونی نوسازی شده موفق به فروش اقساطی تسهیلات ساخت شده ­اند.

فروش اقساطی به معنای آن است که سازنده­ ها و سرمایه­ گذاران در بافت فرسوده موفق شدند از طریق دسترسی به وام بدون سپرده نوسازی بافت فرسوده، سرعت ساخت را افزایش دهند و بلافاصله بعد از تکمیل فرآیند ساخت، خانه­ ها را تحویل مالکان اولیه و خریداران جدید دهند.

در تهران نیز تا کنون 3520 واحد مسکونی برای دریافت وام نوسازی به بانک مسکن معرفی شده که 3121 واحد موفق به دریافت تسهیلات شده­ اند و برای 134 واحد نیز عملیات فروش اقساطی انجام شده است.

به گزارش پایگاه خبری بانک مسکن، تغییر چهره بافت فرسوده بواسطه نوسازی گسترده املاک قدیمی مسکونی، باعث ورود موج دوم سرمایه­ گذار این بار برای ساخت بناهای غیرمسکونی و عمومی می­ شود.

اما هر نوع تاخیر و کم­ کاری در تشویق موج اول سرمایه­ گذار برای ورود به بافت فرسوده، فرصت مخرب برای تداوم موجودیت ساختمان­ های پرخطر و فرسوده در مناطق حساس و متراکم شهر تهران و سایر کلان­ شهرها است.

در منطقه 12 طبق گفته مدیران شهری تهران، 40 درصد ساختمان­ های تجاری، شرایط مشابه ساختمان پلاسکو را دارند. در خیلی از بناهای قدیمی واقع در بافت فرسوده، برخلاف کاربری اولیه بنا که مسکونی تعریف شده، فعالیت­های تولیدی انجام می­ شود یا در نقش انبار کالاهای قابل اشتعال، از آنها بهره­ برداری می­ شود.

این در حالی است که پشتیبانی بانک مسکن از فرآیند نوسازی بافت فرسوده، به دلیل اینکه چهره بافت را پس از مدتی کوتاه، دگرگون می­ کند و سبب تغییر محسوس بافت جمعیتی می­ شود،‌ خواست اجتماعی در این محلات را به سمت خارج کردن کارگاه­ های تولیدی و انبارها از محلات مسکونی شهر، متمایل می­ کند که در نهایت این اتفاق مثبت باعث کاهش تدریجی خطر و تهدید ناشی از حریق و آتش­ سوزی در شهر خواهد شد.