پنج بحران در زندگی مدرن شهری

وزیر راه و شهرسازی در دومین همایش شهرسازی ریل پایه با اشاره به شناسایی ۵ بحران در بازنگری زندگی مدرن گفت: وقتی مدیریت شهری تجارت پیشه باشد ماموریت خود را سازش با سوداگران می‌بیند و نتیجه آن هم وقوع حوادث تلخی مثل پلاسکو است و متاسفانه رسانه ملی هم در مورد خطرات مدیریت شهری در حق مردم جفا می‌کند.

به گزارش پایگاه خبری بانک مسکن، عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی در دومین همایش شهرسازی ریل پایه ضمن گرامیداشت یاد و خاطره آتش‌نشان‌های حادثه پلاسکو و نیز  آیت‌الله هاشمی رفسنجانی به عنوان فردی که پای ریل را به شهر باز کرد، اظهار کرد: نام ایشان را گرامی می‌داریم و امید است آن راه پر رهرو باشد.

وی با اشاره به قرارگرفتن ایران در مرحله بازنگری و بازاندیشی زندگی مدرن گفت: بیش از ۱۰۰۰ سال از ورود مدرنیته به کشور گذشته و امروز با تنگناهای پیچیده زندگی شهری روبرو هستیم که شهرسازی ریل پایه پاسخی به یکی از پایه‌های زندگی مدرن در ایران است.

آخوندی با بیان اینکه توسعه سکونت گاه‌ها فراتر از بحث ریل و حمل و نقل ریلی است تصریح کرد: در بازنگری زندگی مدرن در پنج حوزه، پنج بحران در آستانه زندگی شهری شناسایی شده است که شامل از هم‌ گسیختگی اجتماعی، کاهش قابلیت زندگی در کلان شهرها، فاصله از مفهوم حمل و نقل و بحران منابع زیستی و ناکارآمدی اقتصادی است.

وی گفت: در مفهوم از هم گسیختگی اجتماعی گسترش فقر و غنا و ناهنجاری‌های مختلف قابل مشاهده است همچنین کاهش قابلیت زندگی در کلان شهرها نکته بسیار مهمی است که پس از تمام تلاشهای انجام شده از ۵۶ میلیون نفر ساکن در شهرها بیش از یک سوم معادل ۱۹ میلیون نفر در وضعیت بد مسکنی مطلق در حاشیه‌ها یا بافت‌های میانی زندگی می‌کنند. از طرفی کاهش سرعت تردد به ۲۵ کیلومتر در ساعت و کمتر از هفت کیلومتر در ساعات پیک، نشان‌دهنده بحران جدی در مفهوم حرکت است.

به گفته وزیر راه و شهرسازی هوا به عنوان منبع زیستی رایگان در کنار منابع آب در وضعیت بحرانی قرار گرفته است و تقریبا بیشتر کلان‌شهرها مانند اصفهان و مشهد در تشنگی به سرمی‌برند.

آخوندی در ادامه از طرح های مبنی بر انتقال آب از دریای عمان به فلات مرکزی و شهر مشهد انتقاد کرد و گفت: اگر این مسائل درجمع فرهیختگان مطرح شود به عنوان یک لطیفه مطرح خواهد شد. لذا به دلیل داشتن فناوری و توان اجرایی نباید دخل و تصرفی در جابجایی منابع طبیعی کنیم که نتیجه این اقدامات  موجب گرفتار کردن ملت در چنبره ناکارآمدی مسئولان خواهد بود.

وی با اشاره به پیام این سمینار بیان کرد: پیام ما در این سمینار بازآفرینی در مورد نحوه زندگی در ایران، چگونگی زندگی در سکونت گاه‌ها و جابجایی کالا و انسان است.

وزیر راه و شهرسازی توجه مطلق به مظاهر مدرنیته را مورد نقد قرار داد و ضمن تاکید بر اینکه باید چند لایه عقب تر مورد توجه قرار گیرد گفت: آیا کوهپایه البرز توانایی تحمل جمعیت ۱۰ میلیون نفری را دارد؟ از طرفی اینکه ما قدرت داریم تمام آب رودخانه‌های اطراف را به تهران بیاوریم و امروز برای هوای سالم، زندگی شرافتمندانه و دسترسی به آب شرب بهداشتی این چنین گرفتار شویم صحیح است؟ آیا اصفهان تحمل این همه صنعت صرف کننده آب و آب‌بر را دارد؟ در حالیکه می‌توانست بدون تحمیل آلودگی از منابع تاریخی و گردشگری خود منافع قابل توجهی را کسب کند.

وی تاکید کرد: باید بر ظرفیت زیستگاه‌ها توجه شود و از منابع طبیعی استفاده نکنیم زیرا نتیجه این اندیشه باطل موجب تداخل در حرکت و سپس فرونشست می‌شود. زیرا فرونشست مخاطره خفته‌ای است و به راحتی دیده نمی‌شود.

آخوندی با اشاره به پنجمین بحران شناسایی شده از سوی وزارت راه و شهرسازی مبنی بر ناکارآمدی اقتصادی بیان کرد: این نوع توسعه سکونت وحشتناک است به طوری که درسال ۱۳۸۵ تعداد خانه‌های خالی درشهرهای ایران معادل ۶۵۰ هزار واحد مسکونی بوده است اما طبق آمار رسمی مرکز آمار ایران تعداد واحدهای خالی در سال ۱۳۹۰ به یک میلیون و ۶۳۰ هزار واحد رسیده است. و در صورتی که به طور میانگین قیمت هر واحد خالی حدود ۳۰۰ میلیون تومان محاسبه شود میزان عدم بهره وری به ۱۰۰ میلیارد دلار می‌رسد.

وی در ادامه تصریح کرد: این توسعه شهری بر مبنای سوداگری و عدم توجه به حمل و نقل ریل پایه و سوء استفاده از بهره‌وری است که ایران را با بحران مواجه کرده است.

هدر رفته ده‌ها هزار میلیارد تومان در کوه و کمر به اسم حمایت از مستضعفان

آخوندی با اشاره به سر فصل‌های تعریف شده برای زندگی مدرن در شهرهای ایران گفت: قراردادن اندیشه بازنگری و بازاندیشی در مفهوم ایران‌ شهری در برابر ازهم‌گسیختگی شهری، بازآفرینی شهری، شهرسازی ریل‌ پایه به عنوان یک راه حل ترکیبی، مدیریت شهری تجارت محور به عنوان سر فصل‌های تعریف شده در زندگی مدرن معرفی شده است.

وی در ادامه به اولین سرفصل اشاره کرد و گفت: آنچه ملت ایران متشکل از اقوام مختلف را یکپارچه نگه داشته مفهوم ایران‌شهری است.

آخوندی افزود: مسئولان شهری شاخصی برای افزایش کیفیت زندگی و همبستگی اجتماعی ندارند اما در برابر آن پروژه‌های متعدد و شاخص‌های توزیع اعانه به کرات دیده می‌شود. وی با اشاره به بازآفرینی شهری گفت: شهر یک موضوع یک بار مصرف نیست و حاصلی از یک سازمان اجتماعی و اندیشه‌های مختلف است و نباید رویکرد کالایی به شهر داشت.

آخوندی بیان کرد: آنها که بیش از ده‌ها هزار میلیارد تومان در کوه و کمر تحت عنوان طرح‌های کمک به مستضعفان ثروت ملی را هدر می‌دهند در واقع کاری برای مردم و کشور انجام نمی‌دهند.

 رویکرد محله‌محوری در شهرسازی ریل‌پایه

وی با طرح این سوال که آیا ساخت ۱۰۰ هزار واحد اضافه و رساندن واحدها به ۶۵۰ هزار واحد می‌تواند بحران شهرهای غیر قابل زندگی را رفع کند؟ گفت: اندیشه بازآفرینی شهری بهسازی بافت فرسوده و نوسازی بافت ناکارآمد راه حل‌های رفع بحران شهرهای غیرقابل زندگی است زیرا ما نمی‌خواهیم صورت مسئله را پاک کنیم یا دور زده و پروژه‌هایی را در بخش های دیگر تعریف و اجرا کنیم.

وزیر راه و شهرسازی در ادامه با اشاره به شهرسازی ریل پایه به عنوان راه حل ترکیبی گفت: به عنوان مثال وقتی که در ورامین ریل وارد زندگی مردم شود در واقع آن شهر مورد بازآفرینی قرار می‌گیرد و با اجرای طرح tod کیفیت زندگی و هویت به آن شهر بازمی‌گردد و مردم به عنوان شهروند درجه یک در ایران پذیرفته می‌شوند.

وی افزود: با اجرای tod در ورامین مردمی که در جنوب شهر جزیی از انقلاب مشروطه و نهضت امام خمینی بوده است منزلت اجتماعی از دست رفته خود را به دست می‌آورند و دیگر فرقی با مردم شمال شهر ندارند.

آخوندی با بیان اینکه با شهرسازی ریل پایه مفهوم محله خلق می‌شود گفت: بر خلاف شهرنشینی فعلی که باعث دوری ساکنین از یکدیگر شده است بازگشت مفهوم محله موجب آشنایی نگاه‌ها می‌شود و ما در شهرسازی ریل پایه محله محور هستیم.

وی با تکیه بر مفهوم مدرن بهره وری گفت: در حمل و نقل یکپارچه نمی‌توان مترو، قطار حومه‌ای و قطار بین شهری را از یکدیگر تفکیک کرد لذا مفهوم یکپارچگی حمل و نقل در قالب بار و مسافر در شهرسازی یکپارچه دو موضوع بنیادین است.

وزیر راه و شهرسازی در ادامه به عملکرد صدا و سیما در خصوص حادثه ساختمان پلاسکو اشاره کرد و گفت: در حالیکه تلاش‌ها باید در جهت عدم کاهش موضوع به یک ساختمان باشد، رسانه ملی در حال کاهش آن به یک ساختمان است که در حق مردم جفا می کند.

وی افزود: اگر شهروند، کیفیت زندگی، جابه جایی، محیط زیست در اولویت قرار داشت چنین اتفاقی رخ نمی داد.

آخوندی بودجه بیش از ۱۷ هزار میلیارد تومانی و نحوه تخصیص آن برای توسعه مدیریت شهری تهران را موضوع مهمی عنوان کرد و افزود: باید دید این بودجه شهری به چه بخش‌هایی اختصاص می‌یابد.»

وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه سوداگری بر شهر غلبه کرده و نتیجه آن چیزی جز بحران‌های تلخی مثل پلاسکو نیست، خاطرنشان کرد: امیدوارم نگاه ریل پایه و نگاهی به زندگی مدرن با آموختن تجارب بین المللی باشد و شهر را ارزان نفروشیم.