گذر ارز از تورم پیش نگر

بر اساس این گزارش نرخ تورم ماهانه تولید کننده در دی ماه یک درصد بوده است. بررسی آمارها نشان می دهد که نرخ تورم تولید کننده که از اسفند سال گذشته به محدوده مثبت باز گشته است، در آذر ماه سال جاری بیشترین مقدار خود طی 31 ماه گذشته را ثبت کرده است. نرخ تورم ماهانه تولید کننده در آذرماه حدود 2 درصد بوده است که بدین ترتیب در نخستین ماه فصل زمستان افت 1 درصدی را تجربه کرده است. کارشناسان معتقدند کاهش نرخ تورم ماهانه تولید کننده در دی ماه به نسبت آذر، به دلیل کاهش نوسانات نرخ ارز در بازار بوده است. از آنجایی که متغیر ارزی در قیمت تمام شده بسیاری از کالا ها و خدمات از اهمیت بالایی برخوردار است بنظر می رسد مهمترین دلیل کاهش تورم ماهانه تولید کاهش نوسانات ارزی در بازار بوده است.

همچنین، گزارش اخیر بانک مرکزی نشان می دهد که شاخص بهای تولید کننده در نخستین ماه فصل زمستان در مقایسه با ماه مشابه سال قبل8/5 درصد افزایش داشته است که بیشترین مقدار  20 ماه گذشته است. نرخ تورم نقطه به نقطه تولید کننده از ابتدای سال جاری مسیر نزولی در پیش گرفته و در خرداد ماه به کمترین مقدار خود طی 30 سال گذشته رسید. اما با تغییر مسیر این متغیر در تیرماه سال جاری روند صعودی در پیش گرفته و در دی ماه به بیشترین مقدار خود در یک سال و 8 ماه گذشته رسیده است.با توجه به افزایش مستمر نرخ تورم نقطه‌به‌نقطه مصرف‌کننده می‌توان گفت افزایش تقاضا نیاز تولیدکنندگان به کاهش قیمت برای فروش محصولاتشان را از بین برده است.

هم سویی دو شاخص تورمی

«شاخص بهای مصرف‌کننده» و «شاخص بهای تولیدکننده»، دو شاخص مهم قیمتی هستند که به ترتیب افزایش قیمت را در انتها و ابتدای زنجیره عرضه تعیین می‌کنند. کالای تولیدشده پس از طی فرآیندهای مختلف در طول زنجیره عرضه به قیمت مصرف‌کننده عرضه می‌شود؛ بنابراین می‌توان گفت تورم تولید‌کننده به‌ نوعی یک شاخص پیش‌نگر برای اندازه‌گیری تورم مصرف‌کننده است. بررسی‌های کارشناسان نشان می‌دهد حدود 40درصد از اقلام موجود میان دو سبد شاخص قیمت تولیدکننده و مصرف‌کننده کاملاً یکسان است. همبستگی بالای سبد شاخص قیمت تولید‌کننده و سبد قیمت مصرف‌کننده باعث افزایش تبعیت تورم مصرف‌کننده از تورم تولید‌کننده خواهد شد. از سوی دیگر با افزایش این همبستگی، وقفه اثر تورم تولید‌کننده بر تورم مصرف‌کننده کاهش پیدا خواهد کرد. بررسی روند این متغیر در ماه‌های اخیر نشان می‌دهد این دو متغیر کاملا هم‌جهت با یکدیگر تغییر کرده‌اند. نرخ ماهانه تورم مصرف‌کننده در دی‌ماه سال‌جاری با کاهش0/4 واحد درصدی در مقایسه با ماه پیشین به حدود 0/8 درصد رسیده است و روندی کاملا مشابه با روند تغییر نرخ تورم مصرف‌کننده را طی کرده ‌است. روندی که بخش عمده آن تحت تاثیر نوسان در بازار ارز بوده‌ است. اگر چه در دیدگاه عمومی افزایش تورم اتفاق ناخوشایندی تلقی می شود اما افزایش تورم تولید کننده در شرایط کنونی اقتصاد ایران که با رکود دست و پنجه نرم می کند می تواند نشان دهنده کاهش عمق رکود و بهبود شرایط در سمت عرضه کل باشد. از سوی دیگر، بررسی روند نرخ تورم تولید کننده و نرخ تورم مصرف کننده نشان می دهد که در نیمه نخست سالجاری، تورم مصرف کننده بالاتر از تورم تولید کننده بوده است، اما در 4 ماه منتهی به دیماه این دو شاخص تغییر رویه داده و نرخ تورم ماهانه تولید کننده در سطوح بالاتری به نسبت تورم ماهانه مصرف کننده قرار گرفته است. تداوم این اتفاق سبب کاهش حاشیه سود تولید کننده در اقتصاد شده و انگیزه سرمایه گذاری در بخش تولید را کاهش می دهد.