نمای نزدیک از منابع و مصارف بانک ها در میانه پاییز

به گزارش پایگاه خبری بانک مسکن، بانک مرکزی گزارش مانده سپرده و تسهیلات بانکی را در آبان‌ماه سال‌جاری منتشر کرد. این آمارها نشان می‌دهد که میزان مانده سپرده بانک‌ها (اعم از ریالی و ارزی)، در دومین ماه پاییز به رقم 1193 هزار میلیارد تومان رسیده است. رشد ماهانه سپرده‌ها در آبان (نسبت به ماه مهر) معادل 2/ 1 درصد بوده است. حجم مانده سپرده بانکی در آبان‌ماه سال‌جاری نسبت به آبان سال قبل 4/ 24 درصد افزایش یافته است. این رقم که معادل رشد نقطه‌به‌نقطه سپرده‌ها است، در مهر ماه 7/ 25 درصد بوده است. رشد نقطه‌به‌نقطه مانده سپرده‌ها در آبان با ثبت رقم 4/ 24 درصدی به کمترین مقدار طی 12 ماه گذشته رسیده است. کاهش رشد مانده سپرده‌ها از ابتدای سال‌جاری، در آمارها مشهود است. به‌ نظر می‌رسد که،کاهش نرخ سود بانکی در فصل اول سال‌جاری نیز در این راه بی‌تاثیر نبوده است. پس از بخش نامه بانک مرکزی در خصوص ممنوعیت اعطای سود بالای 15 درصد، بسیاری از بانک‌ها، برای جمع‌آوری منابع از صندوق‌های سرمایه‌گذاری که در بازار سرمایه فعال هستند، استفاده می‌کنند. معمولا این صندوق‌ها نرخ های بالاتر از 20 درصد در قراردادها اعطا می‌کنند. این موضوع باعث شده که از سطح رشد سپرده‌ها کاسته شود و از سوی دیگر، بخشی از منابع بازار پول به سمت منابع بازار بدهی تغییر یابد. البته این موضوع در همه بانک ها به یک شکل نیست و در برخی بانک ها به رغم کاهش نرخ سود، شاهد رشد سپرده گذاری بودند.

بر اساس آخرین آمارهای بانک مرکزی در سال 1394 سهم بازار سرمایه از تامین مالی در کل اقتصاد کشور به 5/ 19 درصد رسیده است. مطابق این آمارها از این رقم 5/ 10 واحد درصد به‌ دلیل افزایش ارزش صندوق‌های سرمایه‌گذاری است که نشان می‌دهد بخش قابل‌ توجهی از سپرده‌های مدت‌دار به سمت صندوق‌های سرمایه‌گذاری چرخش پیدا کرده است. تداوم کاهش رشد منابع بانک‌ها، باعث می‌شود فشار برای جذب منابع در بازار بین بانکی نیز بالا برود و در نتیجه مانعی برای کاهش نرخ سود بانکی باشد. این عملکرد به دلیل آن است که بانک‌ها، از جذب سپرده با نرخ بالاتر از 15‌ درصد منع شدند و در این شرایط بخش قابل‌ توجهی از منابع بانک‌ها مورد تهدید قرار گرفته است. بانک مرکزی آمار سپرده‌ها با کسری قانونی را نیز منتشر می‌کند. بر اساس این آمارها می‌توان محاسبه کرد که در آبان‌ ماه رقم کسری قانونی به 110 هزار میلیارد تومان رسیده است. این رقم نسبت به کل مانده سپرده‌ها رقم 3/ 9 درصد را نشان می‌دهد که در مقایسه با ماه قبل 3/ 0 واحد درصد کاهش یافته است. نسبت سپرده قانونی، به درصدی از سپرده بانک‌ها اطلاق می‌شود که طبق مقررات بانک مرکزی بانک‌ها موظف به سپرده‌گذاری آن نزد بانک مرکزی بوده و یک ابزار سیاست پولی بانک مرکزی محسوب می‌شود.

در کنار آمار رشد مانده سپرده‌های بانکی، بانک مرکزی آمارهای مانده تسهیلات بانک‌ها را به روز کرده است. بر اساس این آمارها حجم مانده تسهیلات بانکی در آبان‌ماه به رقم 917 هزار میلیارد تومان رسیده است. این رقم نسبت به ماه قبل 9/ 0 درصد رشد کرده که البته رشد ماهانه مانده تسهیلات در مهر ماه 3/ 1 درصد بود. اگر چه از شدت رشد ماهانه در آبان نسبت به مهرماه کاسته شده است، اما رقم رشد نقطه‌به‌نقطه همچنان در مسیر صعودی قرار دارد. مطابق آخرین آمارها رشد نقطه‌به‌نقطه تسهیلات بانکی در آبان‌ماه معادل 3/ 26 درصد ثبت شده است. این رقم در مهر ماه 4/ 25 درصد گزارش شده بود. رشد 26 درصدی مانده تسهیلات بانکی، بیشترین رقم در دو سال و نیم اخیر بوده است. در سال‌های گذشته، بانک مرکزی سیاست‌های تسهیلات‌دهی خود را تداوم داده است و این موضوع باعث شده رشد مانده تسهیلات نیز رقم افزایشی خود را ادامه دهد. بر اساس آخرین آمارهای بانک مرکزی میزان تسهیلات پرداختی در 9 ماه نخست سال‌جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل، 43 درصد افزایش یافته است. تداوم روند تسهیلات‌ دهی، در مقابل افت رشد سپرده‌ها باعث شده پس از پنج سال مجددا رشد نقطه‌به‌نقطه مانده تسهیلات از رشد نقطه‌به‌نقطه مانده سپرده‌ها بیشتر شود. بانک مرکزی، آمار جزییات تغییر منابع و مصارف را به تفکیک بانک ها منتشر نمی کند.