سهم بیش از ۴۸ درصدی تسهیلات خرید از تامین مالی مسکن

علی چگینی در گفت‌ و گو با پایگاه خبری بانک مسکن، با تشریح نسبت تسهیلات خرید به قیمت مسکن در طول بیش از یک دهه اخیر، گفت: در سال 83 این نسبت قابل قبول و 41/4 درصد بود اما از آن زمان روند نزولی تا سال 87 به صورت مستمر ادامه پیدا کرد به نحوی که سال 84 تقریبا 37 درصد از قیمت خرید یک آپارتمان 75 مترمربعی با قیمت متوسط آن زمان از طریق تسهیلات خرید بانک مسکن قابل تأمین بود و این میزان در سال 87 به 13/5 درصد رسید.
وی ادامه داد: پس از چهار سال نزول پلکانی سهم تسهیلات بانک مسکن از تامین منابع مالی خرید مسکن، در سال‌های 88 تا 92 همزمان با نوسان قیمت مسکن، این سهم نیز دچار نوسان شد اما باز هم در بالاترین سطح خود فقط 15 درصد از هزینه خرید آپارتمان در تهران را پوشش می‌داد.
چگینی با بیان اینکه طی آن سال‌ها پرداخت تسهیلات مسکن توسط همه بانک‌ها به جز بانک عامل بخش مسکن ممنوع بود، گفت: این ممنوعیت در حالی اعمال می‌شد که دولت و سیاست‌گذار پولی نیز برنامه‌ای در راستای افزایش سقف تسهیلات قابل پرداخت توسط بانک مسکن نداشتند. مجموعه این شرایط سبب شکل‌گیری حباب قیمتی و رواج سفته‌ بازی در بازار مسکن شد که در سال 92 این وضعیت به اوج خود رسید. در واقع رشد معاملات مسکن در آن سال حاکی از حاکمیت سفته‌ بازی در بازار مسکن بود و تقاضای مصرفی به دلیل ناتوانی در پرداخت هزینه خرید آپارتمان و عدم پوشش کافی قیمت مسکن توسط تسهیلات بانکی، عملا سرکوب شد.
مدیرکل دفتر برنامه‌ریزی و اقتصاد مسکن وزارت راه و شهرسازی در ادامه با اشاره به تغییر سمت‌ و سوی سیاست‌های اقتصادی دولت جدید، گفت: طی بیش از سه سال اخیر دولت مجموعا سه نوبت سقف تسهیلات قابل پرداخت بانک مسکن را افزایش داد تا نسبت خرید وام به قیمت مسکن قدری معقول‌تر شود. این موضوع در کنار ثبات نسبی قیمت مسکن در سال‌های اخیر به رشد این نسبت انجامید به این معنا که رفته رفته سهم تسهیلات از پوشش هزینه خرید آپارتمان مسکونی افزایش یافت.
به گفته چگینی، در حالی که سال 93 تنها 11/3 درصد از قیمت مسکن توسط تسهیلات خرید بانک مسکن قابل پرداخت بود، این میزان در سال 94 به 19/5 درصد رسید و در سال 95 به بالاترین حد خود در 10 سال اخیر افزایش یافت.
وی با یادآوری اینکه شاخص مذکور بر اساس هزینه تملک آپارتمان 75 متری به قیمت میانگین روز محاسبه می‌شود، افزود: با افزایش سقف تسهیلات بانک مسکن در ابتدای سال جاری سهم تسهیلات به قیمت مسکن با افزایش چشم‌گیری روبرو شده است. تسهیلات صندوق پس‌ انداز مسکن یکم برای زوجین خانه اولی که تاریخ عقد آنها از ابتدای سال 85 به بعد باشد، در تهران 160 میلیون تومان است که 48/5 درصد از قیمت مسکن 75 مترمربعی بر اساس متوسط قیمت کنونی تهران (چهار میلیون و 500 هزار میلیون تومان در هر مترمربع) را پوشش می‌دهد و اگر بنا باشد از تسهیلات بدون سپرده به وسیله خرید اوراق مسکن استفاده شود نیز، با افزایش سقف آن به 110 میلیون تومان برای زوجین خانه اولی، 30 درصد از هزینه خرید آپارتمان در تهران از این محل قابل تأمین است.
چگینی با اشاره به اینکه طی سال گذشته و سال جاری 150 هزار نفر در صندوق پس‌ انداز مسکن یکم ثبت‌نام کرده‌اند، اظهار کرد: به این ترتیب و با توجه به دوره انتظار حداکثر 18 ماهه سپرده‌گذاری در این صندوق برای برخورداری از تسهیلات، در سال آینده حدود 100 هزار تقاضا از این تعداد در سال 96 به تدریج وارد بازار خواهد شد. در واقع 100 هزار تقاضای بالقوه مسکن در سال آینده در بازار مشهود است که یک فرصت سرمایه‌گذاری برای سازنده‌ها محسوب می‌شود. طول دوره انتظار برای دریافت تسهیلات صندوق یکم، مشروط به سپرده گذاری معادل نصف مبلغ تسهیلات، یکساله است اما متوسط موجودی سپرده گذاران در دو سال اخیر به گونه ای است که سپرده گذاران، بطور متوسط بعد از ١٨ ماه تسهیلات مورد نظرشان را دریافت خواهند کرد.