منشاء رشد نامتعارف خانه های خالی

میثم رادپور،تحلیلگر و کارشناس بازار مسکن در گفت و گو با پایگاه خبری بانک مسکن با بیان اینکه تعداد خانه های خالی کل کشور در نیمه دهه 80 نزدیک به 500 هزار واحد مسکونی بود،گفت: این در حالی است که پس از گذشت حدود یک دهه هم اکنون تعداد خانه های خالی به 2 میلیون  و 600 هزار واحد رسیده است که لازم است ریشه های این موضوع شناسایی شود.

وی افزود: تعداد 500 هزار واحد خانه های خالی در نیمه دهه 80، حجمی متعارف از خانه های خالی بود که در هر کشوری و در هر اقتصادی برای تنظیم بازار مسکن مورد نیاز است و طبیعی است که در آن زمان معضل خانه های خالی در کشور مطرح نبود.

رادپور ادامه داد: این در حالی است که امروز می بینیم سرمایه های هنگفتی معادل دست کم 200 میلیارد دلار از سرمایه های کشور در این خانه های خالی محبوس شده است و پیش بینی می شود در آینده نیز بر تعداد این واحدهای خالی از سکنه افزوده شود.

وی اعمال سیاست های اشتباه و وجود فاصله عمیق بین دو نرخ «تورم» و نرخ «بهره بانکی» در فاصله سال های 84 تا 92 را مهمترین عامل بروز پدیده خانه های خالی عنوان کرد و افزود: در این بازه زمانی عرضه زیاد پول در نتیجه افزایش درآمدهای نفتی، توزیع یارانه ها و همچنین پرداخت تسهیلات کلان به برخی افراد و گروه ها منجر به تزریق پول ارزان قیمت به اقتصاد شد؛ این پول از این بابت ارزان قیمت محسوب می شود که در آن زمان بر خلاف رویه اقتصاد سالم، نرخ بهره، پایین تر از نرخ تورم قرار گرفت.

رادپور توضیح داد: شکاف بین نرخ تورم و نرخ بهره موجب شد افراد و گروه های بسیاری اعم از متخصصان ساختمانی و غیرمتخصصان، با اطمینان از دسترسی به پول ارزان قیمت و همچنین چشم انداز رشد تورم، بخش قابل توجهی از این پول ها را به بازار املاک و مستغلات هدایت کنند.در واقع هزینه پایین تامین مالی برای ساخت و ساز به دلیل نرخ بهره کم از یک طرف و تورم فزاینده از سوی دیگر منجر به بروز این اطمینان کاذب در سرمایه گذاران ساختمانی شد که ساخت و سازهای آن ها دست کم برای چندین سال پیاپی با سودهای بالا در بازار به فروش خواهد رسید.

این کارشناس مسکن گفت: این در حالی است که این ساخت و سازها به هیچ وجه تقاضا محور و مبتنی بر تقاضای بازار نبود و تنها به دلیل کاهش هزینه تامین مالی و تورم فزاینده با مخابره سیگنال غلط به کسانی که به این پول ها دسترسی داشتند در نهایت منجر به افزایش حجم واحدهای خالی از سکنه و غیرمتناسب با نیاز بازار تقاضا شد.

وی همچنین احتمال افزایش خانه های خالی در سال های پیش رو را بعید ندانست و گفت:حتی اگر از این به بعد نیز سیاست هایی مبنی بر هدایت ساخت و ساز به سمت پاسخ به تقاضای واقعی اعمال شود، درکوتاه مدت و میان مدت دست کم شاهد افزایش تعداد خانه های خواهیم بود.

رادپور توضیح داد: هنوز باقی مانده واحدهای ساخته شده با پول ارزان قیمت یک دهه گذشته، تکمیل نشده است و در واقع حجمی از این واحدها که در سال های آخر آغاز شده اند به زودی به بازار تزریق می شوند که چون این واحدها بر مبنای نیازهای متقاضیان مصرفی ساخته نشده اند به طور قطع حجم خانه های خالی را افزایش می دهند.

وی همچنین سرمایه گذاری بی رویه برخی بانک ها در حوزه املاک و مستغلات و همچنین ناتوانی آن ها در فروش واحدهای ساخته شده را از دیگر عوامل افزایش تعداد خانه های خالی عنوان کرد و گفت: به نظر می رسد در کوتاه مدت و میان حجم خانه های خالی از محل واحدهای بدون مشتری بانک ها نیز افزایش یابد.