بانک ها هنوز در حوزه پرداخت الکترونیک ریسک میکنند
ّبه گزارش ایبنا؛ مدیرعامل شرکت مبنا فرتاک کیش در یاداشتی آورده است: افزایش روزافزون هزینههای عملیاتی یکی از عواملی است که بانکها را در تمام دنیا به سمت استفاده از روشهای عملی و مطمئن برای مدیریت این هزینهها سوق دادهاست. در کشور ما نیز بانکها قاعدتاً از هزینههای شعبهداری و بانکداری سنتی، آگاه هستند و به همین خاطر نیز حرکت به سمت سیستمهای الکترونیک را با جدیت و اشتیاق دنبال میکنند.
با این حال در ایران به دلیل نوپا بودن مقوله پرداخت و تراکنشهای الکترونیک، بحث محاسباتی که تفاوت هزینهها بین انجام الکترونیک سرویسهای بانکی و پرداختی و روشهای دستی را مشخص کند چندان جدی پیگیری نشدهاست. به همین خاطر اغلب میبینیم بانکها برای ورود به حوزههای جدید و سرمایهگذاری برای ارائه سرویسهای الکترونیک تازه، تصمیماتی ریسکی میگیرند. به عبارت دیگر کششی که اکنون در مورد بانکداری الکترونیک در بانکهای ایران وجود دارد هنوز آن قدر سنجیده نیست که بتوانند اقدام جدی در مورد آن انجام دهند. این روند تا زمانی که ما بتوانیم بانکداری الکترونیک و قواعد جدید بانکداری را در ایران رواج دهیم، ادامه دارد.
مجموعه این عوامل باعث میشود احتمال و امکان حذف شعب بانکها از چرخه بانکداری دست کم به این زودیها نزدیک به صفر باشد و تنها ممکن است شاهد کاهش شعب بانکها باشیم. تا زمانی که بانکداری الکترونیک جا بیافتد، شعب به عنوان ویترینی برای بانکها باعث میشوند افراد و اصولاً انسانها با مشاهده برند بانک بتوانند اعتبار بیشتری به آن دهند و اعتماد بیشتری کنند.
در این میان از تفاوتهای بیرونی نیز نباید غافل بود؛ برای مثال خرید شعبه در شهری مانند تهران بیشتر از شهرستانها است و استقبال تهرانیها از اپلیکیشنها، نرم افزارها و فناوریهای جدید هم خیلی بیشتر. اما بانکها هنوز به محاسبات دقیق در این باره نرسیدند که مستند بتوانند بگویند فرضاً در یک استان چه تعداد گوشی تلفن همراه هوشمند وجود دارد و اگر قرار باشد که در بحث NFC خدمتی را در این استان ارائه کنند تا چه میزان قابلیت دارند و چه حجمی از گوشیهای هوشمند این منطقه میتوانند به NFC متصل شوند.
اهمیت این محاسبات زمانی بیشتر مشخص میشود که به تفاوت سرمایهگذاریهای لازم برای پیاده سازی سرویسهای مختلف توجه کنیم. به عنوان مثال در مورد بحث NFC ما دو حوزه متفاوت آنلاین و آفلاین داریم که در واقع بحث آنلاین تکنولوژی ساده و بازار متفاوتی نسبت به آفلاین دارد. آنلاین موردی است که به راحتی میتواند جایگزین کارتهای بانکی فعلی شود. خود پردازهایی که دارای قابلیت NFC هستند میتوانند با برنامه ریزی و نوشتن نرم افزارها به راحتی در همان بسترهای موجود مورد استفاده قرار بگیرند.
در بانکداری معضلی به نام بازار پول خرد داریم که چند شاخص اقتصادی بسیار مهم دارد که یکی بخش حمل و نقل عمومی، دیگری کالاهایی که صف در آن ها ایجاد میشود مثل نانواییها و بخش دیگر بخشی مانند سوپرمارکتها و بقالیها که در آنها پرداختهای خرد انجام میشود و افراد میخواهند به سرعت وارد این مکانها بشوند و کارشان انجام شود و خارج شوند. در هر کدام از این بخشها زمان ملاک بسیار مهمی است که در پرداختهای آنلاین زمان استفاده برای یک پرداخت بسیار بیشتر از بحث آفلاین است؛ زیرا در پرداخت آفلاین شما نیازی به برقراری ارتباط از طریق کارتخوان با هیچ کدام از بخشهای دیگر ندارید و در کمتر از یک ثانیه پرداخت شما انجام میشود درصورتیکه برای وصل شدن به شبکه آنلاین حداقل بین ۵ تا ۱۵ ثانیه وقت لازم است.
تنها ضعف بحث پرداختهای آفلاین نسبت به آنلاین این است که شما ضلعی به نام اپراتور را وارد میکنید زیرا باید بستر برای تبادل اطلاعات وجود داشته باشد. دسترسی به این بستر باعث کند شدن این فرآیند میشود چون هریک از اپراتورها بالاخره یک دولت کوچک و هر بانک یک دولت بزرگ به حساب میآید و ما میخواهیم بانکها، اپراتورها و شرکتهای ارائه دهنده راهکارهای پرداخت (PSP) را با هم دور یک میز بنشانیم و این کار دشواری است. ما از روز اول این مسئله را داشتیم که هر یک از اپراتورها میخواستند صاحب حساب کیف پول شوند این در حالی است که آنها فقط باید بستر پرداخت را فراهم کنند.