جایگاه بانکداری سرمایه گذاری

ارائه خدمات بانک سرمایه گذاری از طریق گروه مالی با ساز و کار بازار سرمایه، یکی از استراتژی های بانک مسکن، در «سند راهبردی بانک مسکن 1400» است.

به گزارش پایگاه خبری بانک مسکن، واسطه ­های مالی در یک بازار توسعه یافته اوراق بهادار, به عنوان نهادهای اجرایی عملیاتی بازار و با برخورداری از کارکردی چند منظوره, نقش مهمی را در مجموعه وظایف و فعالیت های بازار بر عهده دارند. فعالیت هایی نظیر تامین سرمایه و پذیره نویسی, عرضه اولیه مدیریت پرتفوی, انجام سفارش­ های خرید و فروش مشتریان, مشاوره, ادغام, تملک, تغییر در ساختارهای سازمانی و بسیاری موارد دیگر بر عهده واسطه­ های مالی است. بانک های سرمایه­ گذاری که در ایران تحت نام شرکت های تامین سرمایه معرفی شده ا­ند یکی از همین واسطه ­های مالی می­ باشد که در بند 18 ماده 1 قانون بازار اوراق بهادار کشور اشاره شده ­اند و مجموعه فعالیت های آن ها تحت نام بانکداری سرمایه ­گذاری مطرح می باشد.

ارائه یک تعریف عمومی برای عبارت بانکداری سرمایه­ گذاری(Investment Banking) به واسطه تنوعی که در خدمات آن وجود دارد مشکل است، اما این واژه به طور کلی برای توصیف موسساتی به کار می ­رود که فعالیت اصلی آن ها گردآوری سرمایه برای شرکت های نیازمند سرمایه است و به عبارتی اعتبارات میان­ مدت و بلند مدت را برای متقاضیان منابع مالی فراهم می­ کنند.

بانک ­های سرمایه ­گذاری, موسساتی هستند که به عنوان پذیره نویس یا نماینده شرکت ­ها و شهرداری ­ها به انتشار اوراق بهادار آنها اقدام می­ کنند. بانک­ های سرمایه­ گذاری همچنین وظایف کارگزار/معامله ­گر را انجام می­ دهند, برای اوراق بهادار منتشر شده بازار فراهم می­ کنند, و خدمات مشاوره­ ای به سرمایه­ گذاران ارائه می ­کنند. این موسسات نقش عمده­ ای در تسهیل فرآیند ادغام و تصاحب شرکت ها, عرضه خصوصی اوراق بهادار و تجدید ساختار شرکت ها بر عهده دارند". در واقع بانک سرمایه­ گذاری, واسطه­ ای مالی است که وظایف عمده­ اش در قبال شرکت ­ها, انتخاب ابزارهای صحیح و مناسب تامین ­مالی و همچنین ارائه خدمات مشورتی در مورد خط مشی مالی شرکت است. این خدمات مشورتی باید چنان باشد که قیمت سهام شرکت­ های مشتری و منابع استفاده کنندگان از خدمات را به حداکثر برساند".

بر اساس بررسی های گروه مالی دانشگاه صنعتی شریف، امروزه موسسات فعال در زمینه بانکداری سرمایه­ گذاری در حقیقت به عنوان نهادهای واسطه مالی و اقتصادی عمل می ­کنند. این موسسات به نوعی مشاور حرفه‌ای و متخصص در افزایش منابع مالی شرکت‌ها و جمع‌آوری و تبادل اطلاعات لازم برای مشتریان خود هستند و از این­ رو در موضوعات استراتژیک از قبیل: توسعه، جذب مشارکت، انتشار و فروش سهام، ادغام و تملک و سایر معاملات ذی ربط از مراکز مهم و تخصصی مشاوره‌ای به شمار می‌روند به عبارت دیگر اگر چه بانک‌های سرمایه گذاری با هدف خاص تامین سرمایه برای شرکت ها ایجاد شده اند, در شرایط کنونی تقریبا همه فعالیت های مرتبط با بازار سرمایه را انجام می دهند.

سرمایه­ گذاری­ های بزرگ اغلب دارای پیچیدگی­ های زیادی در امر تامین مالی است که این موسسات با ایجاد یک شبکه ارتباطی هدفمند، موجب تسهیل در انجام این عمل می­ گردند. از طرفی بسیاری از شرکت­ های کوچک و متوسط دارای نیروی انسانی کافی برای انجام کلیه فعالیت ­ها نیستند و این می ­تواند یک فاکتور منفی در رقابت برای گرفتن پروژه ­ها با رقبای بزرگ­تر باشد. چنین موسساتی این قابلیت را دارند تا توان و تخصص لازم را در این رقابت برای شرکت ها و موسسات متقاضی تامین کنند.

علی رغم تنوع در خدمات بانکداری سرمایه­گذاری و به دنبال آن پیچیدگی در برخی از این گروه­ها, بانک ­های سرمایه­گذاری هنوز نسبت به بانک های تجاری کوچک ­ترند به طوری که تعداد کارکنان حتی بزرگترین بانک سرمایهگذاری کمتر از هزار نفر است. بانکداری سرمایه­ گذاری یک تجارت خدماتی است و موفقیت در این تجارت به توانایی در ارائه هر گونه خدمات مالی که یک مشتری نیاز دارد و همچنین تثبیت یک کیفیت, نوآوری و مهارت های رسیدگی به مشتری بستگی دارد.

در کشورهای توسعه یافته ­ای که نظام مالی آنها مبتنی بر بازار سرمایه است، انجام فعالیت هایی چون پذیره ­نویسی، مدیریت سرمایه­ گذاری و خدمات مشاوره مالی بدل به صنعتی پویا و در حال تکامل شده است.

بازارهای مالی برای ایجاد و توزیع ابزار سرمایه و بدهی، ایجاد ساز و کاری برای انتقال وجه نقد در ازای مالکیت و بدهی (به منظور افزایش نقدینگی) و بالاخره ایجاد نهادهایی به منظور اطمینان از اجرای کارایی بازار، نقش مهمی را در سه حوزه خدمات پذیره نویسی، بازارهای ثانویه و تسهیلات در مبادلات و شفاف سازی انجام می ­دهند. تکامل بازارهای سرمایه و اهمیت تسهیل انتقال سرمایه از عرضه ­کنندگان به مصرف ­کنندگان باعث شده تا شرکت های تامین سرمایه در عرصه نظام مالی به وجود آیند. خدمات شرکت های تامین ­سرمایه را می ­توان در چهار حوزه مشاوره، اجرا، پذیره نویسی و توزیع خلاصه کرد.

شرکت های تامین سرمایه در جذب مشارکت، توسعه، انتشار و فروش سهام، ادغام، انتقال و تبدیل بنگاه های اقتصادی، مشاوره، افزایش منابع مالی شرکت ها، جمع آوری و تبادل اطلاعات نقش انکار ناپذیری را در کشورهایی که از بازار مالی پیشرفت ه­ای برخور دارند، ایفا می ­کنند. شرکت های تامین سرمایه هم در بازار اولیه و هم در بازار ثانویه نقش قابل توجهی دارند. فعالیت تعهد پذیره ­نویسی (Under-writing) یکی از فعالیت هایی است که شرکت های تامین سرمایه انجام می­ دهند. بر این اساس شرکت های تامین سرمایه تعهد می ­کنند که اگر بازار به این قیمت سهم را خریداری نکرد، خود کارگزار، متعهد به خرید باقیمانده سهام خواهد بود.