اثر برجام در رشد سرمایه گذاری خارجی

در مدت مورد بررسی، 8.5 میلیارد دلار سرمایه خارجی برای اجرای 200 پروژه جذب شده که 7 میلیارد دلار از این رقم مربوط به دوره بعد از اجرای برجام است.

به گزارش پایگاه خبری بانک مسکن، کشورهای پیشتاز سرمایه‌گذاری در حوزه صنعت، معدن و تجارت ایران معرفی شدند. براساس گزارش‌های منتشر شده از سوی منابع بین‌المللی با عبور از دوران تحریم، ایران توانست پس از مصر عنوان دومین مقصد جذب سرمایه در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا را از آن خود کند. با توجه به آمار اعلام شده در دوره چهارساله دولت یازدهم کشورهای اسپانیا، چین و آلمان بیشترین سرمایه آورده را برای بخش‌های صنعت، معدن و تجارت کشور داشته‌اند و دررده بعدی کشورهای امارات متحده عربی، ‌ایرلند و عراق عنوان کشورهای پیشتاز در سرمایه‌گذاری را به خود اختصاص داده‌اند. ارزیابی صورت گرفته بیانگر آن است که در مدت زمان مورد بررسی در مجموع 20 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری برای307 پروژه در کشور تعریف شده است که سهم بخش‌های صنعت، معدن و تجارت در این میان تعریف 200 پروژه با جذب سرمایه‌ای 5. 8 میلیارد دلاری بوده که هفت میلیارد دلار از این رقم پس از برجام تعریف شده است. با توجه به آمار اعلام شده،بخش صنعت، معدن و تجارت بیشترین جذب سرمایه خارجی را در دولت یازدهم به خود اختصاص داده است.

علاوه‌بر رشد سرمایه خارجی جذب شده در کشور با لغو تحریم‌های بین‌المللی، شاهد دو تغییر در روند سرمایه‌گذاری خارجی نیز بوده‌ایم؛ به‌طوری که گرایش سرمایه‌گذاران خارجی که پیش از برجام معطوف به استفاده از مزیت مواد اولیه بود پس ازبرجام به سمت سرمایه‌گذاری در دامنه‌های گسترده‌تری از فعالیت‌های صنعتی، معدنی و تجاری تغییر کرد. از سوی دیگر پیش از برجام گرایش سرمایه‌گذاران خارجی به سرمایه‌گذاری در استان‌های توسعه‌‌یافته بود؛ روندی که با لغو تحریم‌های بین‌المللی به سایر استان‌ها تغییر کرده است. حال با توجه به آمار اعلام شده از سوی افروز بهرامی، مدیرکل سرمایه‌گذاری خارجی وزارت صنعت، معدن و تجارت در دوره فعالیت دولت یازدهم کشورهای اسپانیا با 3.138 میلیارد دلار، چین با 1.326 میلیارد دلار وآلمان با 1.1 میلیارد دلار سرمایه‌گذاری، در رتبه‌های نخست تا سوم را برای تزریق سرمایه به بخش‌های صنعت، معدن و تجارت به خود اختصاص داده‌اند و در رده بعدی نیز کشورهای امارات متحده عربی، ایرلند و عراق هر یک با حدود 400 میلیون دلارسهم قرار دارند. ارزیابی صورت گرفته در خصوص سرمایه خارجی که در مدت زمان مذکور وارد کشور شده بیانگر آن است که بیشترین جذب سرمایه‌گذاری خارجی به ترتیب در صنایع پلیمری با حدود 3.8 میلیارد دلار، فلزات و مصنوعات فلزی با حدود3.1 میلیارد دلار و تجارت حدود 1.4 میلیارد دلار بوده است.

مسوولان وزارت صنعت، معدن و تجارت با اشاره به اینکه ریسک‌های سیاسی و اقتصادی یکی از مهم‌ترین موانع جذب سرمایه‌گذاری خارجی در کشور محسوب می‌شود، نیاز سالانه سرمایه‌گذاری در داخل را 54 میلیارد دلار اعلام کردند. تحریم‌هاو فشارهای اقتصادی در سال‌های گذشته منجر به افزایش این ریسک‌ها و نااطمینانی سرمایه‌گذاران خارجی به سرمایه‌گذاری در ایران شده و با این شرایط بدیهی است پس از لغو تحریم‌ها به‌دلیل نگرانی سرمایه‌گذاران خارجی از بازگشت احتمالی تحریم‌های اقتصادی و دور بودن فضای کشور از تعاملات بین‌المللی در سال‌های گذشته، سرمایه‌گذاران خارجی با احتیاط ومحافظه‌کاری بیشتری عمل می‌کنند. پیش‌بینی نیاز 54 میلیارد دلاری برای جذب سرمایه خارجی در هر سال در حالی است که در سال 2016 و بر اساس آمارهای بین‌المللی ارائه شده از سوی آنکتاد (کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل)، ایران درمجموع جذب سه میلیارد و 372 میلیون دلار سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی را محقق کرده است، رقمی که از رشدی 64 درصدی در این زمینه نسبت به سال 2015 میلادی حکایت دارد و این امر موجب شد ایران از این نظر جزو کشورهای پیشتازمنطقه محسوب ‌شود. روند طی شده در ایران برای جذب سرمایه خارجی در حالی است که در دوره زمانی مذکور سرمایه‌گذاری خارجی کل جهان در سال 2016 با کاهش 2درصدی نسبت به سال قبل از آن به رقم 1.75 تریلیون دلار رسیده است.