تثبیت هزینه مسکن در بودجه خانوارهای شهری

به گزارش «پایگاه خبری بانک مسکن، نتایج یک آمارگیری از هزینه و درآمد خانوارهای شهری ایران در سال 95 که با مراجعه به حدود 17 هزار و 600 خانوار به عنوان نمونه انجام گرفت، آخرین وضعیت سهم تامین مسکن از هزینه‌های خانوار را مشخص کرده است.

بر اساس نتایج این آمارگیری، در سال 95 متوسط تعداد افراد خانوار 33/3 نفر بوده که نسبت به سال 94 اندکی کاهش داشته است. متوسط هزینه ناخالص سالانه یک خانوار حدود 39 میلیون و 300 هزار تومان برآورد شده که بر این اساس هزینه ماهانه هر خانواده شهری در سال گذشته، سه میلیون و 275 هزار تومان بوده است. این رقم هزینه «ارزش اجاری خانه شخصی» را نیز شامل می‌شود و به این ترتیب کل هزینه‌های خانوار را پوشش می‌دهد.

همان‌گونه که انتظار می‌رود، مسکن همچنان در صدر هزینه‌های خانوار قرار دارد. بر این اساس 35/5 درصد از رقم هزینه‌های هر خانوار در اشل سالانه یا ماهانه، به گروه هزینه‌های «مسکن، آب، برق، گاز و سایر سوخت‌ها» تعلق دارد و با فاصله زیاد از گروه‌های بعد از خود اعم از «خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها»، «حمل‌ و نقل»، «بهداشت و درمان»، «پوشاک و کفش» «اثاث و لوازم خانه»، «ارتباطات»، «رستوران و هتل»، «تحصیل»، «تفریح و امور فرهنگی» و نیز «دخانیات» قرار گرفته است.

سهم مسکن در هزینه‌های خانواری طی سال گذشته نسبت به سال 94 حدود 0/5 درصد افزایش یافته است که به اعتقاد کارشناسان، این افزایش جزئی نشان از افزایش تحرک در بازار مسکن طی سال گذشته به دلیل شکل‌گیری فضای پیش‌ رونق بوده است. نوسان جزئی قیمت مسکن در سال گذشته تحت تاثیر افزایش حجم معاملات، اگر چه کمتر از نرخ تورم عمومی بود اما به صورت رشد نیم درصدی سهم مسکن از هزینه‌های خانوار خود را نشان داده است.

اما نکته قابل توجه در این تحقیق آماری، برابری تقریبی میانگین نرخ رشد هزینه‌های خانوار با میزان افزایش درآمد ناخالص سالانه (بودجه) خانوار در سال گذشته است. متوسط درآمد ناخالص ماهانه یک خانوار شهری در سال 95 با رشد 11/4 درصدی نسبت به سال قبل از آن همراه بوده و این در حالی است که متوسط افزایش هزینه‌های سالانه خانوار نیز با اختلاف بسیار جزئی 0/1 درصدی، 11/3 درصد بوده است.

از سوی دیگر بر اساس این مطالعه، میانگین درآمد ماهانه هر خانوار در سال گذشته سه میلیون و 270 هزار تومان بوده که با یک اختلاف جزئی تقریبا با هزینه‌های ماهانه برابری می‌کند. در این بین 30/7 درصد از درآمد هر خانوار از نوع «غیرپولی» بوده که عمدتا مربوط به ارزش اجاری خانه شخصی است.

بر اساس گزارشی که بانک مرکزی مبتنی بر این تحقیق آماری منتشر کرده است، بررسی نحوه تصرف محل سکونت خانوارها در سال 95 نشان می‌دهد 64/3 درصد از خانوارها در مسکن شخصی (مالک نشین)، 26/2 درصد در مسکن اجاری، 0/5 درصد در مسکن در برابر خدمت و 9 درصد نیز در مسکن رایگان سکونت داشته‌اند. این آمار حاکی از افزایش درصد سکونت در مسکن اجاری طی سال 95 نسبت به سال 94 بوده و درصد سکونت در مسکن شخصی، رایگان و در برابر خدمت کاهش داشته است.

طبق این تحقیق آماری، تقریبا نیمی از خانوارهای شهری (49/7 درصد) در مسکن دارای سه اتاق سکونت دارند و بعد از آن مسکن دو اتاق با سهم 29/8 درصدی در رتبه بعدی قرار دارد. همچنین 14 درصد از مسکن چهار اتاق، 3/1 درصد از مسکن یک اتاق و 2/2 درصد نیز از مسکن پنج استفاده می‌کنند.

اگر تمامی واحدهای مسکونی دارای چهار اتاق و بیشتر را با اغماض درباره معدود کلنگی‌های بزرگ‌ متراژ قابل سکونت نظیر خانه‌ باغ‌های شهری، در زمره «مسکن لوکس» دسته‌ بندی کنیم، 17/4 درصد از جمعیت شهری کشور «لوکس‌ نشین» هستند. در مقابل 82/6 درصد از جممعیت کشور نیز در مسکن معمولی و متوسط سکونت دارند.