تغییر مقصد سپرده های بانکی؟

بررسی تحولات چهار سال اخیر بازار مسکن نشان می دهد: دوره رکود عمیق بخش مسکن و ساختمان که از نیمه دوم سال 92 آغاز شده و از نیمه سال گذشته وارد دوره پیش رونق شده و از ابتدای سال جاری نیز موج دوم دوره پیش رونق را در بخش معاملات تجربه می کند، یکی از طولانی ترین دوره های رکود به شمار می رود که علل متفاوتی برای آن شمرده شده است.

از دیدگاه صاحبنظران و کارشناسان اقتصادی یکی از مهم­ترین دلایل طولانی شدن دوره رکود، مثبت شدن نرخ سود واقعی (تفاوت بین نرخ سود اسمی سپرده­ های بانکی و تورم) است که باعث شده خریداران مصرفی مصرف خود را به تعویق اندازند و سرمایه ­گذاران و سفته ­بازان بازار بانکی را بازار جذاب­ تری برای سرمایه­ گذاری بدانند. در این میان در هفته ­های اخیر بخشنامه جدید بانک مرکزی و الزام سفت و سخت بر رعایت سقف نرخ 15 درصدی سپرده ها باعث شده دوباره این بحث داغ شده و مورد توجه واقع شود. از این رو این سوال مطرح است که اتفاقات اخیر در بازار پولی کشور چه تاثیری بر بازار مسکن خواهد داشت.

حمید یاری اقتصاددان معتقد است در تحلیل این موضوع باید چند نکته مد نظر قرار گیرد. نکته اول قدرت نظارت و تنبیهی بانک مرکزی در اجرای سیاست فوق است. با توجه به سوابق گذشته و نحوه اجرای فعلی بخشنامه-که باعث شده بیشتر حساب های روز شمار با همان نرخ سابق تبدیل به حساب های سپرده یک ساله شوند- و همچنین وجود ابزارهای درآمد ثابتی نظیر انواع صکوک، اوراق مشارکت، اوراق خزانه اسلامی و... با نرخ بازده بالا و در نظر گرفتن مشکلات فعلی نظام بانکی به نظر می­ رسد کاهش نرخ سود بانکی در بازار به میزان معناداری اتفاق نیافتد.

وی ادامه داد: از سوی دیگر با رد شدن پیک اجاره در بازار و مشخص شدن نرخ افزایش اجاره بهای امسال نیز به نظر نمی رسد تاثیری در بازار اجاره بها از این ناحیه برای امسال اتفاق بیافتد.

این صاحبنظر حوزه پولی و اقتصادی به نکته سوم در تحلیل تاثیرپذیری بازار مسکن از تغییرات اخیر در بازار پولی کشور اشاره کرد و گفت: نکته سوم به بازده مورد انتظار فعالین بازار مربوط می شود، حتی اگر فرض کنیم که نرخ سود بانکی در حد همان 15 درصد مد نظر بانک مرکزی هم قرار گیرد این نرخ ( که بدون ریسک هم هست) همچنان از نرخ سود مورد انتظار بخش مسکن ( که همراه با ریسک نیز هست) بالاتر است که طبق منطق، فعالین اقتصادی همچنان نرخ بدون ریسک را باید به نرخ ریسکی ترجیح دهند.

یاری با اشاره به وضعیت بازار مسکن در ماه ­های اخیر تصریح کرد: آخرین اطلاعات نشان می دهد که بازار مسکن قبل از اعلام این بخشنامه تحولات مثبتی از خود نشان داده که نشان از یک دوره پیش رونق می دهد. با آغاز ورود تسهیلات صندوق پس ­انداز مسکن یکم، این نوسانات می تواند تا حدودی تغییرات معنا دار داشته باشد اما به نظر نمی­ رسد با شرایط فعلی این نوسانات منجر به افزایش قابل توجه در قیمت های مسکن شود که این تغییرات نیز بیشتر در واحدهای کوچک متراژ با قیمت­ های مناسب قشر متوسط اتفاق خواهد افتاد.

به گفته وی با همه این اتفاقات همچنان پیش بینی می­ شود این بازار بانکی باشد که بازار اول سرمایه گذاری باقی بماند.