چرا ایجاد سازوکار مبارزه با پولشویی مهم است؟
اقدامات سیاستگذار برای افزایش شفافیت بانکی
به گزارش پایگاه خبری بانک مسکن-هیبنا، یکی از چالش های نظام بانکی در سال های گذشته، نبود یک سازوکار شفاف برای نظارت حساب های بانکی بوده است. در سایه نبود این نظارت، عمدتاً در نظام بانکی ردگیری حساب های بانکی با چالش روبرو می شده است و در نهایت، شرایط برای پولشویی فراهم می شده است. رییس کل بانک مرکزی در صحبت های اخیر خود به اقداماتی اشاره می کند که بتواند با افزایش شفافیت، سدی در مقابل پولشویی و فساد بانکی ایجاد کند.عبدالناصر همتی، با انتشار یادداشتی در اینستاگرام به این موضوع اشاره کرد که پس از اعمال موفق کنترلهای لازم در تراکنش از طریق پوزهای بانکی، محدودیت پشت نویسی چکهای تضمینی، تعیین سقف برای تراکنشهای غیر حضوری بین بانکی (ساتنا) و درون بانکی، در ادامه اقدامات اصلاحی برای مقابله با پولشویی، تصمیم بانک مرکزی، مبنی بر ضرورت ارایه اسناد مثبته برای انتقال وجوه بیش از یک میلیارد تومان در درون بانک و بین بانکی (ساتنا) به همه بانکها ابلاغ شد. به گفته وی، این اقدام ها برای ساماندهی نقل و انتقالات پولی و نظارت کامل بر چرخه ریال ادامه خواهد یافت. وی گام بعدی بانک مرکزی را جداسازی حساب های شخصی و تجاری عنوان کرد و در نهایت به این موضوع اشاره کرد که با تشدید نظارت، درجه توفیق سیاست پولی هم بهبود خواهد یافت.
سابقه پولشویی به تعبیر گسترده آن در اروپا و آمریکا از دهه ۱۹۳۰ به بعد شکل گرفته و در دهههای ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰ به اوج خود رسید، اما در سال های اخیر با ابلاغ مقررات سخت بانکی، به شدت مورد توجه نهاد ناظر در تمام کشورها قرار گرفته است.پولشویی به اعتبار مجموعه سیستم مالی آسیب میزند و موجب خروج مشتریان و سرمایهگذاران سالم از این بازارها می شود و یا اینکه انگیزه ورود مشتریان و فعالان جدید را از بین میبرد. از آنجا که منابع مالی پولشویی از طریق اعمال قانونی به دست میآید در صورتی که فرآیند و چرخه آن موفقیتآمیز باشد، علاوه بر تحمیل ریسکهای جدید به بازار مالی ریسک و نااطمینانی موجود در بازار مالی و کل بخشهای اقتصادی را تشدید خواهد کرد؛ بنابراین لازم است که دولت یک نظام جامع مقرراتگذاری و نظارت بر بازارهای مالی ایجاد کند که از طریق آن بتواند از وقوع جرایم اقتصادی و به طور خاص پدیده پولشویی جلوگیری کند یا با آنها مقابله کند. نهادهای مالی نیز با نهادهای مربوطه برای مقرراتگذاری و نظارت موثر همکاری جدی داشته باشند. برای پیشگیری و مبارزه با پولشویی، باید نظام مقرراتگذاری و نظارت به صورتی طراحی شود که نسبت به فرآیندهای شناسایی مشتری ثبت اطلاعات، گزارش نقل و انتقالات مشکوک توسط نهادهای مالی و تلاشهای آنها برای جلوگیری از استفاده مجرمان از مجراهای مالی اطمینان حاصل شود.
در این شرایط سوال مشخص این است که اگر ساختار اقتصادی به شیوه گذشته عمل کند، اما قوانین و نظارت ها بر حساب های بانکی به منظور جلوگیری از پولشویی تغییر کند، آیا توفیقی حاصل خواهد شد؟ برخی از کارشناسان معتقدند که تغییر شرایط پولشویی و فساد بانکی، در کشور نیازمند یک حرکت چند جانبه است که بخشی از آن بهبود شفافیت و افزایش نظارت بانکی است، در این شرایط باید شفافیت در سایر ارکان اقتصادی نیز به وجود آید.