نسبت چک های برگشتی تک رقمی ماند

به گزارش پایگاه خبری بانک مسکن-هیبنا، بانک مرکزی آمار چک‌های مبادله شده در تیرماه را بالاخره با تأخیر منتشر کرد که نشان می‌دهد در تیر ماه امسال، نسبت تعداد چک‌های برگشتی به چک‌های مبادله شده برابر با ۹.۱ درصد است. با این حساب از ابتدای امسال تا انتهای تیر، نسبت تعداد چک‌های برگشتی به مبادله‌شده همچنان زیر ۱۰ درصد باقی مانده است.

چک به عنوان یکی از ابزارهای مهم نظام پرداخت، همواره نقش قابل توجهی در تسویه مبادلات خرد و کلان جامعه داشته است. از این رو، همواره مقایسه میزان چک‌های برگشتی با چک‌های مبادله شده، حائز اهمیت است و نشان دهنده میزان اعتبار چک‌های صادرشده در مجموع مبادلات است.

در آخرین گزارش منتشرشده از بانک مرکزی که مربوط به آمار چک‌های مبادله شده در تیرماه ۱۴۰۰ است، ۶.۱ میلیون فقره چک به ارزش ۱۹۳.۱ هزار میلیارد تومان مبادله شده که در این بین، ۵۶۰ هزار فقره چک به ارزش ۲۲.۹ هزار میلیارد تومان با برگشت مواجه شده است. بنابراین، نسبت تعداد و ارزش چک-های برگشتی به مبادله شده در تیرماه ۱۴۰۰، به ترتیب برابر با ۹.۱ درصد و ۱۱.۸ درصد است.

همچنین، بنابر آمار بانک مرکزی و از ابتدای سال تا انتهای تیرماه ۱۴۰۰، ۲۸.۵ میلیون فقره چک به ارزش ۷۵۸ هزار میلیارد تومان مبادله شده و ۲.۵۷ میلیون فقره چک به ارزش ۸۹.۹ هزار میلیارد تومان برگشت خورده است. در نتیجه، در ۴ ماهی که از سال ۱۴۰۰ می‌گذرد، نسبت تعداد و ارزش چک‌های برگشتی به مبادله شده برابر با ۹ و ۱۱.۹ درصد بوده است.

لازم به ذکر است که در ۴ ماه ابتدایی سال ۱۳۹۹ نیز، ۳۱.۱ میلیون فقره چک به ارزش ۵۶۰.۸ هزار میلیارد تومان مبادله شده و چک‌های برگشتی در این بازه زمانی برابر با ۳.۸۷ میلیون فقره به ارزش ۶۷.۹ هزار میلیارد تومان است. بنابراین، نسبت تعداد و ارزش چک‌های برگشتی به مبادله شده در ۴ ماه ابتدایی سال ۱۳۹۹ به ترتیب برابر با ۱۲.۴ و ۱۲.۱ درصد بوده است. از مقایسه ۴ ماه ابتدایی سال ۱۳۹۹ و ۱۴۰۰، مشاهده می‌شود که نسبت تعداد و ارزش چک‌های برگشتی با کاهش ۲۷.۴ درصد و ۱.۶۵ درصدی همراه بوده است. بخشی از آمارهای افت چک های برگشتی به دلیل اجرای قانون جدید چک است.

«قانون اصلاح قانون صدور چک» با هدف اعتبار بخشی به چک و به حداقل رساندن صدور چک بلامحل در سال ۱۳۹۷ توسط مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید و از ابتدای سال 1400 اجرایی شد.
در این قانون نحوه صدور، دریافت و انتقال چک تغییراتی داشته و افرادی که مبادلات خود را با چک انجام می‌دهند تکالیفی برعهده دارند. صادرکننده چک باید مندرجات چک شامل تاریخ سررسید، مبلغ و اطلاعات هویتی ذینفع را علاوه بر اینکه در برگ چک درج می‌کند در سامانه صیاد نیز ثبت کند. همچنین ذینفع چک نیز هنگام دریافت برگ چک باید مندرجات آن را در سامانه صیاد، استعلام و با مندرجات برگ چک تطبیق دهد. اشخاصی که قصد انتقال چک را دارند نیز دیگر نیازی به پشت نویسی چک ندارند و باید اطلاعات هویتی ذینفع جدید را در سامانه صیاد ثبت کنند.
انجام این امور از طریق ابزارهای دسترسی به سامانه صیاد شامل اینترنت‌بانک و موبایل‌بانک بانک‌ها، برنامه های موبایلی حوزه پرداخت و شعب بانک‌های عامل امکان‌پذیر است. همچنین سایر ابزار مورد استفاده برای ارائه خدمات چک به مشتریان شامل مواردی مانند تلفن‌بانک، ابزار پیامکی، کدهای دستوری و ... نیز در دست بررسی است که توسط شبکه بانکی اطلاع‌رسانی خواهند شد.