عملکرد مطلوب بانک مسکن در طرح نهضت ملی
به گزارش پایگاه خبری بانک مسکن-هیبنا و به نقل از ایرنا؛ طرح نهضت ملی مسکن در حالی با هدف تأمین مسکن برای اقشار کم‌درآمد و متوسط در حال اجراست که سهم اندک بانک‌ها در تخصیص تسهیلات به این بخش، چالش‌های جدی را پیش‌روی تحقق اهداف این طرح قرار داده است. این شکاف قابل توجه میان تکالیف قانونی و عملکرد واقعی نظام بانکی، عملاً بار اصلی تأمین مالی نهضت ملی مسکن را بر دوش بانک مسکن گذاشته است.
با اینکه بانک مسکن با هدف تحقق سیاست‌های کلان حوزه مسکن و پشتیبانی از جریان پایدار ساخت‌وساز، همچنان در مسیر تأمین مالی پروژه‌های نهضت ملی در سراسر کشور گام برمی‌دارد و استمرار این روند، ضمن تسریع در خانه‌دار شدن اقشار مختلف، نقش مؤثری در رونق اقتصادی و اشتغال‌زایی در مناطق درگیر پروژه‌ها داشته است اما این مهم نیاز به حمایت همه‌جانبه دیگر بانک‌ها را نیز برجسته می‌کند. کارشناسان و نمایندگان مجلس بر این باورند که بدون همراهی دیگر بانک‌ها، تحقق اهداف نهضت ملی مسکن با دشواری‌های بیشتری مواجه خواهد شد.
بانک مسکن به‌عنوان بانک تخصصی حوزه مسکن، نقش محوری در پرداخت تسهیلات و تامین منابع مالی پروژه‌های نهضت ملی مسکن دارد. این بانک علاوه بر ارائه وام‌های ساخت و خرید مسکن، از ابزارهای مالی متنوعی مانند اوراق رهنی و تسهیلات بلندمدت برای تأمین مالی پروژه‌ها بهره می‌گیرد.
بانک مسکن در دوره فعالیت دولت چهاردهم از مرداد ۱۴۰۳ تا پایان تیرماه ۱۴۰۴، تعداد ۱۷۶ هزار فقره تسهیلات خرید واحد مسکونی به ارزش ۷۵۴ هزار میلیارد ریال پرداخت کرده است. پرداخت این تسهیلات، یکی از ابزارهای کلیدی در تقویت قدرت خرید خانوارها و تسهیل دسترسی به مالکیت مسکن به شمار می‌رود. این روند علاوه بر رونق بازار مسکن، موجب تحرک در دیگر بخش‌های اقتصادی مرتبط همچون ساخت‌وساز، تولید مصالح و خدمات فنی می‌شود و نقش مؤثری در رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال دارد.
بر این اساس، بانک مسکن از ابتدای سال جاری تا پایان تیرماه، ۱۶ هزار و ۵۱ فقره تسهیلات خرید واحد مسکونی بالغ بر ۹۶ هزار و ۸۸۸ میلیارد ریال تسهیلات به هموطنان پرداخته است که نسبت به مدت مشابه سال گذشته، ۲۰ درصد افزایش در تعداد داشته است. گفتنی است در سال ۱۴۰۳، بانک مسکن در مجموع، ۵۸ هزار و ۹۹ فقره تسهیلات خرید مسکن به ارزش ۳۲۵ هزار و ۷۸۵ میلیارد ریال پرداخت کرده بود.
 |
علی خورسندیان مدیرعامل بانک مسکن نیز در سخنانی در این زمینه اظهار داشت: این بانک ۱۷۵ هزار میلیارد تومان در حوزه نهضت ملی مسکن تعهد پرداخت تسهیلات دارد که از این میزان تاکنون ۱۳۳ هزار میلیارد تومان آن را پرداخت کرده است.
وی افزود: با وجود محدودیت در منابع؛ توانستیم ۵۱ درصد از تسهیلات اعطایی شبکه بانکی در نهضت ملی مسکن را پرداخت کنیم؛ این درحالی است که در تکلیفی که به شبکه بانکی شده بود، ۱۸ درصد سهم بانک مسکن پیش‌بینی شده بود. با این وجود میزان جذب سپرده توسط این بانک در پنج ماهه نخست سال ۱۴۰۴ بالغ بر ۴۲ همت بوده است و این نشانگر این است که بانک با عزمی قوی به صورت پایدار و متمرکز، در تلاش در جهت تامین منابع برای انجام این تکلیف است.
خورسندیان بزرگترین چالش فعلی بانک مسکن را ایفای تعهدات تامین مالی نهضت ملی مسکن با وجود منابع محدود این بانک عنوان کرده و گفته است: از تمام ظرفیت‌های موجود در بانک مسکن در جهت پیشبرد اهداف این طرح استفاده کرده‌ایم و به همین دلیل با ناترازی در منابع و مصارف مواجه شده‌ایم. بنابراین نیاز است تا حمایت‌های ویژه از بانک مسکن به خصوص در جهت افزایش سرمایه به بانک صورت پذیرد.
اهمیت توجه به این موضوع و ضرورت استفاده از ظرفیت بانک های دولتی و خصوصی در این زمینه آن چنان است که فرزانه صادق وزیر راه و شهرسازی در سخنانی در ارتباط با طرح نهضت مسکن گفته است: بانک مسکن سهم خود در تامین مالی نهضت ملی مسکن را به خوبی ایفا کرده و وظیفه قانونی خود را در ترازی بسیار بالا به انجام رسانده است. نه تنها بانک‌های دولتی، بلکه تمامی بانک‌های خصوصی نیز مطابق قانون باید به تأمین مالی نهضت ملی مسکن کمک کنند و در اجرای وظیفه قانونی خود، تسهیلات مورد نیاز را برای حمایت از مسکنی که می بایست در کل کشور ساخته شود، پرداخت کنند.
همچنین کارشناسان حوزه مسکن معتقدند که بانک مسکن با وجود محدود بودن منابع با طراحی بسته‌های تشویقی برای انبوه‌سازان و ارائه تسهیلات بلندمدت با نرخ پایین، نقش اصلی را در پیشبرد اهداف نهضت ملی مسکن ایفا می‌کند. با این حال، کارشناسان تأکید می‌کنند که بدون حمایت دیگر بانک‌ها، بانک مسکن نمی‌تواند تمام نیازهای مالی پروژه‌ها را پوشش دهد و فشار بر منابع بانک افزایش می‌یابد.
نمایندگان مجلس نیز بر اهمیت حمایت دیگر بانک‌ها از بانک مسکن تأکید دارند. به گونه ای که سید شمس الدین حسینی رییس کمیسیون اقتصادی مجلس در این باره گفته است: برای پیشبرد طرح نهضت ملی مسکن و کمک به خانه دار شدن اقشار متوسط جامعه باید توان مالی بانک مسکن برای فعالیت بیشتر در این حوزه تقویت شود. بانک مسکن در طرح نهضت ملی مسکن نیز با وجود اینکه از نظر منابع نسبت به دیگر بانک ها با محدودیت شدیدی مواجه است اما عملکرد بسیار مطلوبی را از خود نشان داده تاجایی که بخش عمده ای از واحدهای مسکونی طرح نهضت ملی مسکن به وسیله این بانک تامین مالی شده است که این عملکرد جای تقدیر دارد.
سید محسن موسوی‌زاده نماینده اهواز، کارون، باوی و حمیدیه می گوید: همه باید دست به دست هم بدهیم و کمک کنیم تا نهضت ملی مسکن که یکی از طرح های ارزنده و عدالت محور نظام است؛ به سرانجام برسد. براساس گزارش های منتشر شده، بانک مسکن بیشترین تسهیلات را دراین بخش پرداخت کرده است. قطعا بانک مسکن با پرداخت این تسهیلات، کار ارزشمندی را به انجام رسانده است و باید تلاش کرد تا با تقویت توان مالی این بانک، پرداخت تسهیلات نهضت ملی مسکن بدون وقفه انجام شود.
وی در ادامه اظهار داشت: امیدواری است تا با پیگیری مجلس شورای اسلامی و حمایت های بانک مرکزی و دولت، موضوع افزایش سرمایه بانک مسکن محقق شود تا این بانک هرچه بیشتر در پرداخت تسهیلات نهضت ملی مسکن توفیق حاصل کند.
همچنین نادرقلی ابراهیمی نماینده مردم اراک، کمیجان و خنداب اینگونه توضیح می دهد: مشارکت بانک‌ها در اجرای این طرح امری ضروری است و بانک‌هایی که تعهدات لازم را نداشته‌اند باید بررسی شود.
فتح الله توسلی عضو کمیسیون اقتصادی و نماینده بهار و کبودرآهنگ، عملکرد بانک مسکن در تأمین مالی طرح نهضت ملی مسکن را مطلوب دانسته و در این زمینه اظهار داشته است: باید توان مالی بانک مسکن برای پیشبرد هرچه سریع‌تر طرح نهضت ملی مسکن افزایش یابد.
غلامرضا تاجگردون رییس کمیسیون برنامه و بودجه و محاسبات مجلس درباره عملکرد بانک مسکن گفته است: طرح نهضت ملی از کارهای بسیار عظیم دولت است و به رغم این که تأمین مالی آن به عهده همه بانک‌هاست؛ بانک مسکن بار اصلی این طرح را به دوش می‌کشد که جای تشکر فراوان دارد. طبیعتاً ظرفیت سرمایه‌ای بانک مسکن محدود است و برای پیشبرد طرح نهضت ملی باید از ارتقای منابع این بانک حمایت شود.
علیرضا نثاری نماینده نهاوند هم تصریح کرده است: ضمن احترام به زحماتی که همه بانک‌های محترم در سراسر کشور تاکنون کشیده اند اما مردم سرگردان هستند ما به تفکیک، بانک‌ها و به تفکیک سهمیه که بانک مرکزی اعلام کرده مدیران عامل محترم بانک‌ها را به کمیسیون دعوت کرده و موضوع را به آنان توضیح دادیم و از آنان خواسته شد که پرداخت تسهیلات را حتماً در دستور کار داشته باشند. بعضی از بانک‌ها این اقدام را آغاز کردند ولی بعضی از آنان این کار را انجام ندادند که ضروری است این موضوع را در دستور کار خود قرار دهند.
لزوم مشارکت تمامی بانک ها در نهضت ملی مسکن
عملکرد بانک مسکن در دولت چهاردهم نشان می‌دهد که این بانک به‌عنوان متولی اصلی تأمین مالی مسکن، نقش پررنگی در رونق‌بخشی به بازار و تسهیل دسترسی خانوارها به مالکیت ایفا کرده است. پرداخت ۱۷۶ هزار فقره تسهیلات به ارزش بیش از ۷۵۴ هزار میلیارد ریال در کمتر از یک سال، علاوه بر ارتقای قدرت خرید متقاضیان، موتور محرکی برای بخش‌های بالادستی و پایین‌دستی اقتصاد از جمله تولید مصالح ساختمانی، حمل‌ونقل و خدمات فنی ایجاد کرده است.
با وجود این دستاوردها، کارشناسان و نمایندگان مجلس معتقدند بانک مسکن، نمی‌تواند بار سنگین طرح ملی مسکن را تنهایی به دوش بکشد. گستردگی طرح نهضت ملی و نیاز به تأمین مالی پایدار، مستلزم ورود دیگر بانک‌هاست. توزیع بار مالی میان شبکه بانکی، ریسک تأخیر در پروژه‌ها را کاهش می دهد و امکان افزایش سرعت ساخت را فراهم می‌کند.
کارشناسان اقتصادی نیز معتقدند که حضور بانک‌ها در این حوزه، علاوه بر تقویت قدرت وام‌دهی، می‌تواند تنوع بیشتری در ابزارهای تأمین مالی ایجاد کند. به باور آن‌ها، استفاده از اوراق مشارکت، صندوق‌های زمین و ساختمان و همچنین انتشار اوراق رهنی در شبکه بانکی، می‌تواند جریان نقدینگی مورد نیاز نهضت ملی مسکن را پایدار کند.
به این ترتیب، هرچند آمارهای بانک مسکن نشان‌دهنده افزایش ۲۰ درصدی پرداخت تسهیلات خرید مسکن در سال جاری نسبت به مدت مشابه سال قبل است، اما برای تداوم این روند و تحقق اهداف کلان، نیاز به همراهی جدی دیگر بانک‌ها وجود دارد. اگر چنین مشارکتی شکل بگیرد، سرعت اجرای پروژه‌ها افزایش خواهد یافت و همچنین هزینه تأمین مالی برای متقاضیان نیز متعادل‌تر می‌شود و بازار مسکن از نوسانات شدید دور خواهد ماند.
