الگوی ایجاد رونق پایدار در بازار مسکن

پویا جبل عاملی صاحبنظر اقتصادی با بیان اینکه ایجاد رونق پایدار در بازار مسکن نیازمند شکل گیری یک بازار مالی است که بتواند دو طرف عرضه و تقاضا را حمایت کند، به پایگاه خبری بانک مسکن-هیبنا، گفت: بازار مالی که بتواند به طور مناسب بازار مسکن را مورد حمایت قرار دهد باید دو ویژگی مهم داشته باشد. اول آنکه به شکل طبیعی تکوین یافته باشد و دوم آنکه مورد مداخله تصمیم های دولتی قرار نگیرد. به عبارت دیگر نرخ های در این بازار مالی تحت تاثیر رویه های اداری و رانت زا نباشد.

وی تصریح کرد: هر گونه شکل دهی اعتبارات ارزان قیمت فارغ از ساختار بازار، از آن جا که موقتی است فقط موجب رونق های مقطعی در بازار می شود. عرضه کننده تسهیلات باید بتواند از اقساط بازگشتی، تسهیلات بعدی را سامان دهد، در حالی که اعتبارات ارزان قیمت دارای چنین خصیصه ای نیست و نتیجه آن خواهد شد که این اعتبارات به دلیل موقت بودن رشد پایداری را ایجاد نمی کند.

این صاحبنظر اقتصادی ادامه داد: برای آن که جلوی رونق های کاذب گرفته شود، باید از مداخله در ساز و کارهای بازار مالی و خلق اعتباراتی فارغ از چارچوب بازار جلوگیری کرد. در عین حال که دولت باید راه را برای تعمیق بازار مالی پشتیبان بازار مسکن و نقش آفرینان متنوع باز کند. از این رو به جای مداخله مستقیم، نقشی هدایتگر را برای تکوین و تعمیق بازار مالی باید بر عهده گیرد و از قیمت گذاری در بازار مالی پرهیز کند.

وی همچنین ریسک های کلی اقتصاد ایران و تورم های افسار گسیخته را نیز عامل دیگری دانست که موجب می شود تا بازار دارایی ها از جمله بازار مسکن، برای جبران تورم، دچار رونق‌هایی شود که قیمت نسبی مسکن حفظ شود.

جبل عاملی در این باره توضیح داد: هر گونه سیاستی که منجر به مهار تورم شود، می تواند از جهش های پله گونه در بازار مستغلات جلوگیری کند. این در حالی است که پیش از این طرح هایی برای رونق در بازار مسکن خود موجب رشد پایه پولی و تورم بود. به معنای دیگر، طرح هایی که برای خانه دار شدن طی دوره­ های گذشته اجرایی شد، به موتوری برای ایجاد تلاطم در اقتصاد و بازار مسکن تبدیل شد و از این رو، مشکل در بازار مسکن همچنان به قوت خود باقی ماند.

به گفته وی، ثبات مالی در اقتصاد کلان خود موجب می شود تا تقاضای بورس بازانه در بازار مستغلات کمتر شود و سیکل های تجاری این بازار متعادل شود. بنابراین گام هایی که کسری را در سیستم مالی بر طرف سازد، از جمله اصلاح نظام بانکی قادر است اثرات مطلوب و بلندمدتی بر بازار مسکن بگذارد.

وی در پایان تاکید کرد: رابطه میان بازار مسکن و رشد اقتصادی، رابطه ای دو طرفه است. از یک سو، رونق در بازار مسکن می‌تواند رشد اقتصادی به همراه آورد و از سوی دیگر وقتی اقتصاد روندی صعودی را به خود بگیرد، موجب می شود تا بازار مسکن نیز رونق گیرد. این امر برای پایداری رونق در بازار مسکن کلیدی است اما از ابتدای دهه 90 به دلیل آن که درآمد سرانه رشدی را تجربه نکرده عملا این اثر متوقف شده است.