لزوم تصویب قوانین FATF برای نظام بانکی

به گزارش پایگاه خبری بانک مسکن-هیبنا، چندی پیش رییس کل بانک مرکزی اعلام کرد، دو کشور چین و روسیه اطلاع رسانی کردند که در صورت ورود ایران به لیست سیاه FATF امکان مبادله مالی این کشورها با ایران سخت خواهد شد، زیرا بانک های این دو کشور قوانین مرتبط با پولشویی و تامین مالی تروریسم را پذیرفتند و نیاز است که ایران، نیز از این قوانین تبعیت کند. از سوی دیگر، تنها کشور کره شمالی است که در لیست سیاه قرار دارد و سایر کشورهایی که مبادلات بالایی با ایران دارند، نظیر امارات، هند و حتی عراق و افغانستان نیزاز این چارچوب بین المللی تبعیت می کنند. عدم اتخاذ یک تصمیم کارشناسی درخصوص این موضوع می تواند ایران را وارد موقعیت تحریم دوم بکند، این در حالی است که آمریکا با اعمال تحریم های قابل توجه بسیاری از راه های نقل و انتقال مالی برای ایران را با مانع روبرو کرده است. بررسی ها حاکی از آن است که در حال حاضر یک دو راهی برای موافقان و مخالفان تصویب این طرح در مجمع تشخیص مصلحت نظام بوجود آمده است. استدلال مخالفان این است که تصویب این لوایح باعث می شود که شرایط دور زدن تحریم ها سخت تر از گذشته شود، زیرا نیاز به افزایش شفافیت است. اما نکته قابل توجه این که از نظر موافقان در صورت ورود ایران به لیست سیاه مراودات مالی با بانک های معمولی دنیا نیز نمی تواند صورت گیرد و در نتیجه هزینه مبادلاتی برای بانک های داخلی و بانک مرکزی بسیار بالا می رود. بنابراین باید طی یک ماه آتی، شرایط برای ادامه همکاری با گروه ویژه اقدام مالی فراهم شود. در نتیجه نیاز است که مجمع تشخیص مصلحت نظام، با یک ارزیابی همه جانبه این لوایح را مورد بررسی قرار دهد. FATF یک گروه فرادولتی است که استانداردهای مقابله با پولشویی را تنظیم می‌کند. این کارگروه در سال ۱۹۸۹ توسط اعضای گروه ۷ با هدف مراقبت از نظام مالی این کشورها در برابر فعالیت های مجرمانه نظیر قاچاق مواد مخدر ایجاد شد. این کارگروه احتمالا بیش از همه با دستورالعمل‌های معامله با مشتریان شناخته شده است که به عنوان یک راهنما برای شناسایی ریسک طرف مقابل و شناسایی صاحبان حساب به کار می رود. بسیاری از بانک‌ها، نهادهای سرمایه گذاری و شرکت‌های پرداختی اکنون از این دستورالعمل استفاده می‌کنند.

FATF در سال سه بار تشکیل جلسه می‌دهد و اخیرا اجلاسی نداشته و اجلاس آتی آن برای بررسی و تصمیم‌گیری در خصوص اقدامات کشورها از جمله ایران، در فوریه ۲۰۲۰ (بهمن ۱۳۹۸) برگزار می‌شود، طبق اعلام رسمی FATF، جمهوری اسلامی ایران در لیست «نیازمند اقدام» (Call for action) قرار دارد که به تعبیری همان لیست سیاه است، اما اقدامات پیش‌بینی‌شده در لیست سیاه این سازمان در مورد ایران به حالت تعلیق درآمده است. در صورتی که تا پیش از فوریه ۲۰۲۰ ایران اقدامات لازمِ باقی‌مانده را مصوب و عملی نکند، موارد تحریمیِ موجود در لیست سیاهِ گروه ویژه اقدام مالی (FATF) در مورد ایران اجرا خواهد شد.