افزایش تورم شاخص تولید کننده در تابستان

به گزارش پایگاه خبری بانک مسکن- هیبنا، آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد شاخص بهای تولید‌ کننده در شهریور ماه به 3. 247 واحد رسیده است. بر این اساس تورم ماهانه شاخص بهای تولید‌ کننده در شهریور ماه به 1.4 درصد رسیده است. این رقم نسبت به ماه قبل، در مرداد ماه کاهش 0.3 واحد درصدی را ثبت کرده، اما همچنان یکی از رقم‌های بالا برای تورم تولید‌ کننده در ماه‌ های اخیر محسوب می‌شود. نرخ تورم ماهانه تولید‌ کننده در تیرماه نیز 1.1 درصد ثبت شده است. این موضوع نشان‌ دهنده حرکت متفاوت شاخص بهای تولید‌ کننده در تابستان سال‌جاری است که روند صعودی را طی کرده است. پیش از تابستان امسال، میانگین تورم ماهانه شاخص بهای تولید‌ کننده در 12 ماه منتهی به خرداد معادل 0.7 درصد بوده است، اما این رقم به‌ طور میانگین در سه ماه دوم سال، معادل 1.4 درصد ثبت شده است. بنابراین تغییر شاخص بهای تولید‌ کننده در تابستان آشکار است.

شاخص بهای تولید‌ کننده (Producer Price Index) که به شکل اختصار به PPI مشهور است، یکی از شاخص‌های قیمتی است که اطلاعاتی را درباره قیمت گروهی از کالاها و خدمات ارائه می‌کند. این شاخص میزان تغییر قیمت کالا و خدمات را که از سوی تولید کنندگان خرید و فروش می‌شود،‌ اندازه‌گیری می‌کند. از این رو، برای برخی از سرمایه‌گذاران، صاحبان صنایع و سیاست‌گذاران اقتصادی شامل اطلاعات مفیدی خواهد بود. به‌ طور کلی دو نوع شاخص بهای تولید‌ کننده در اکثر موسسه‌های آماری دنیا منتشر می‌شود. اما در ادبیات اقتصادی از این شاخص به‌ عنوان یک شاخص پیش‌ نگر (Leading Indicator) یاد می‌شود، به این معنی که هر افزایش یا کاهش قیمت در شاخص بهای تولید‌ کننده می‌تواند با یک وقفه زمانی در شاخص بهای مصرف‌ کننده نیز مشاهده شود. از این رو از تغییرات شاخص بهای تولید‌ کننده به‌ عنوان حسگر شاخص بهای مصرف‌ کننده نیز نام‌گذاری می‌شود. البته تاثیرپذیری شاخص بهای مصرف‌کننده از شاخص بهای تولید‌ کننده با توجه به عوامل موثر در هر اقتصاد متفاوت است و جهت و اندازه آن باید در مطالعات اقتصادی مشخص شود. شاخص بهای مصرف‌‌ کننده و شاخص بهای تولید‌ کننده دو شاخص مهم قیمتی هستند که به ترتیب افزایش قیمت را در انتها و ابتدای زنجیره عرضه تعیین می‌کنند. کالای تولید شده پس از طی فرآیندهای مختلف در طول زنجیره عرضه به قیمت مصرف‌‌ کننده عرضه می‌شود؛ بنابراین می‌توان گفت تورم تولید‌‌ کننده به‌ نوعی یک شاخص پیش‌ نگر برای اندازه‌گیری تورم مصرف‌‌ کننده است. بررسی‌های کارشناسان نشان می‌دهد حدود 40 درصد از اقلام موجود میان دو سبد شاخص قیمت تولید‌ کننده و مصرف‌‌ کننده کاملا یکسان است. بنابراین انتظار بر این است که به‌ طور همزمان رفتار مشابهی از این دو شاخص دیده شود. بررسی‌ها نشان می‌دهد در ماه‌های اخیر شکاف میان تورم نقطه‌ به نقطه شاخص بهای مصرف‌ کننده و تولید‌ کننده افزایش یافته است. آمارهای بانک مرکزی حاکی از آن است که شاخص بهای مصرف‌ کننده در نیمه نخست سال‌ جاری روند صعودی داشته است، اما این آمارها حاکی از آن است که در این مدت، نرخ تورم نقطه‌ به‌ نقطه شاخص بهای تولید‌ کننده تقریبا رفتار صعودی داشته است. نرخ تورم تولید‌ کننده در فروردین ماه در سطح 9.5 درصد قرار داشت که البته در اردیبهشت‌ ماه این رقم به 8.5 درصد رسیده بود، اما نرخ تورم نقطه‌ به‌ نقطه پس از این ماه در مسیر صعودی قدم گذاشت و در مرداد ماه به سطح دو رقمی رسید. نرخ تورم نقطه‌ای در این تاریخ معادل 10 درصد ثبت شد. جدیدترین آمارها نشان می‌دهد نرخ تورم نقطه‌ به‌ نقطه شاخص بهای تولید‌ کننده در شهریور ماه به 10.7 درصد رسیده است. این رقم به بیشترین سطح طی دو سال و نیم اخیر رسیده است. این روند در حالی است که در نیمه نخست تورم شاخص بهای مصرف‌ کننده روند نزولی را طی کرده و حتی سطح آن از نرخ تورم تولید‌ کننده کمتر شده است. نرخ تورم نقطه‌ به‌ نقطه مصرف‌ کننده در شهریور ماه به 8.4 درصد گزارش‌ شده است. در نتیجه شکاف میان تورم تولید‌ کننده و مصرف‌ کننده در شهریور ماه به 2.4 واحد درصد رسیده است. البته برخی کارشناسان معتقدند که در بلند مدت حرکت تورم تولید‌ کننده و مصرف‌ کننده در یک راستا خواهد بود؛ بنابراین می‌توان پیش بینی کرد که در نیمه دوم سال‌ جاری، فشار تورم تولید بر تورم مصرف در جهت افزایشی بیشتر شود و نرخ تورم مصرف‌کننده در نیمه دوم تغییر مسیر دهد. افزایش قابل توجه شاخص بهای تولید‌ کننده، باعث شده روند تورم متوسط شاخص بهای تولید‌ کننده نیز در شهریور ماه صعودی باشد. بر اساس آمارهای بانک مرکزی نرخ تورم متوسط در شهریور ماه به سطح 8.2 درصد رسیده است. این نرخ در مرداد ماه معادل 7.6 درصد ثبت شده بود. به‌ نظر می‌رسد با تداوم روند صعودی، نرخ تورم متوسط در ماه‌های آینده به سطح دو‌ رقمی باز گردد.